«Санааларбын сааhылаан…»

2012 сылга уктэнэн баран, 1978 сыллаахха маннайгы РКММ выпуhа буолан бутэрэн, кулууптарынан тар5аьан, анатан баран, ким атын суолунан, ким култуура уонна искусство суолун тутуспуттар да баарбыт.

Киьи оло5ун араастан суруйаллар. Ол курдук Семен Данилов эппитигэр сопсоьобун:

«Олох суола охсордордоох

Охсуулаах диэн оннуолаама

Охсуулаах буолан онтун

Ымсыылаах ээ ОЛОХ СУОЛА…»

Мин дьинэр театральнага туттарса сатаабытым, 1976 сыллаахха Иван Бурцев кууруьугар. Артыыс буолуохпун кыра о5о сааспыттан ба5арарым… Чэ, ол да боллар, Людмила Егоровна5а уорэнэргэ сурдээх оро кууруулээхтик улэлиирбит. Сынньанар бириэмэ да суо5а. СНАП диэн уруоктаах этибит. Олох сурукка молтох дьон, тууннэри хаалан, кыьанан бэрт учугэйдик шрифтэринэн суруйар буолбуппут. Томскай Иннокентий Дмитриевич комотунэн. Онтубут былыргы кыьыл муннуктарга, дояркаларга, оччуттарга бэйэлэрин улэлэрин тумугун короллоругэр тоьуу куус буолар этэ.

Культпросветка сылдьан аны маннайгы «Хомус 79» диэн стройотряд буолан Абыйга, Белай Гора5а тутууга барбыппыт. Иккилии этээстээх дьиэлэри тутарга улэлээбиппит. Хоту дойдуну, дьукээбили онно сана корбутум. Бастакы оройуоннары коруум училищеттан са5аламмыт эбит. Араас оройуон о5олорун кытта алтыьыым, билсиьиим эмиэ училищеттан са5аламмыта…

Билигин да гастроллуу бардахпына училищем о5олорун кытары корсооччубут. Августа Унарова, билигин Евсеева буолан, Булуу куоратыгар – хомусчут бо5о. О5о бо5ону хомуска уьуйар Алексеева Акулина – салайар улэ5э. Яковлева Светлана – Кундээдэ кулуубун директора. Григорьева Катя – ор сылларга Сунтаарга культура отделын сэбиэдиссэйинэн улэлиир этэ. Билигин Дьокуускайга Кулаковскай киинигэр улэлиир буолуохтаах. «Дьон туьа», – диэн сорохтор тус олохторун толук уран улэлии – хамсыы сылдьалларын киьи эрэ со5ор…

Мин Ньурба театырыгар улэлии 1980 сылга киирэн баран, Улан-Удэ5э урдэтинэ барбытым. 1981-1986 ВСГИК режиссерскай салаатын бутэрбитим. Курспут куратора Бадагаева Туяна Баяртуевна ууга-уокка туьэрэр этэ. Олус кохтоох улэлээх сыллар этилэр… 1987 сылтан Ньурбам Кос театырыгар пенсия5а тахсыахпар диэри, сир уларыйбакка, билигин да улэлии сылдьабын.

Сир-дойду бо5о кордум, коруум-билиим кэнээтэ. Ол эрээри, киьиэхэ эдэр саас биирдэ эрэ бэриллибитинэн, мин устудьуончускай сылбын олус ыраастык, киэн туттуулаахтык саныыбын. «Арай» диэн аптаах тылы онтон ылынан, итэ5эйэн – онон улэлиибин, олохпор, айар улэбэр кулууьум ол.

Ор сыллаах улэм тумугэ 2007 сыллаахха урдуктук сыаналаммыта Саха Республикатын утуолээх артыыьа аат инэриллибитэ. Билигин ииппит-уорэппит училищабар о5ом Маргарита уорэнэн бутэрээри сылдьар. Онон биьиги дьиэ-кэргэннэ бу уорэх кыьата комус ньээкэ уйабыт буолар.

Убулуойунэн э5эрдэлиибит бары колуонэ выпускниктарын, уорэппит, уьуйбут учууталларбытын.

Майя Петровна Слепцова

Саха Республикатын утуолээх артыьа,

Ньурбатаа5ы кос театырын артыыската,

1978 сыл выпускницата.

”Махтанабыт, сүгүрүйэбит!”

Республикатааҕы культурнай-сырдатар училищены үөрэнэн бүтэрбиттэр, үөрэммит кэммитин олус күндүтүк саныыбыт. Тоҕо диэтэххэ, биһигини бэйэлэрин үлэлэригэр дууһаларын, өйдөрүн-санааларын барытын ууран туран культураҕа, искусствоҕа олохторун бүүс-бүтүннүүтүн анаабыт учууталлар үөрэппиттэрэ. Бэйэ талан ылбыт идэтигэр бэриниилээх буоларга бэйэлэринэн холобур буолбуттара.

Аан бастаан үөрэхпит саҕаланар күнүгэр үөрэнээччилэри барыбытын мунньан училище үөрэҕин чааһын сэбиэдиссэйэ, Галина Прокопьевна Винокурова, ыллыктаах тыллары эппитэ. Үөрэнэрбит былаһын тухары кини кыыһыра сылдьарын көрбөтөхпүт, куолаһын соноппутун истибэтэхпит. Ыччаты иитиигэ улахан баай уоппуттаах, дьиҥнээх айылҕаттан айдарыылаах педагог этэ.

Ол бастакы көрсүһүүгэ хайдах аан-бастаан үөрэнэ кэлбитин кэпсээбитэ. Ыраах Өймөкөөнтөн тыа кыыһа культурнай-сырдатар училищеҕа үөрэххэ киирээри кэлэн, тэлгэһэҕэ сылдьар дьонтон дириэктэр ханна баарын ыйыппытыгар: “Үөһэ таҕыс, онно баар”, – диэбиттэр (училище дьиэтэ икки этээстээх). Ону кини өйдөөбөккө, дьиэ үрдүгэр тахсар кирилиэһинэн кырыысаҕа тахсан дириэктэри көрдөөбүтүн туһунан кэпсээн барыбытын күллэрбитэ. Училищеҕа үөрэнэрбит былаһын тухары Галина Прокопьевна ийэлии сылаас, амарах сыһыанын өрүү билэрбит.

Идэбитигэр, режиссураҕа Иван Иванович Бурцев уонна Анатолий Иванович Васильев үөрэппиттэрэ.

Иван Иванович Бурцев бастакы көрсүһүүбүтүгэр, саҥа үөрэнээччилэргэ, Россия, омук дойдуларын режиссердарын туһунан наһаа умсугутуулаахтык, артыыс курдук көрөн-истэн, туттан-хаптан кэпсээбитин айахпытын атан олорон истибиппит.

Ити курдук, кини ыытар дьарыктара олус итэриэһинэйдик барар буоланнар, үөрэнээччилэр бары даҕаны умсугуйан туран, дьаныһан үөрэнэн барбыппыт. Иван Иванович олус ирдэбиллээх үөрэтээччи этэ. Онон кини үөрэтэр кэмигэр ким даҕаны мэниктээбэт, туора-маары хамсаабат этибит. Куттанан буолбакка, ытыктаан. Сыанаҕа туоруорар үлэлэрбитин түүннэри-күннэри бэлэмнээн таһаарарбыт. Иван Иванович олох туспа көрүүлээх-истиилээх режиссер этэ. Туруорар үлэлэрэ олох хаамыытыгар сөп түбэһэр, толкуйдатар, саҥалыы сибиэһэй тыыны киллэрэр курдук этилэр. Кини ол саҕана, тоҕо Саха театрыгар биир эмэ испэктээкили туруорарга холонон көрбөтөҕүн билигин дьиктиргии саныыбыт. Баҕар, туора киһи кэлэн испэктээкил туруорара ол саҕана театрга көҥүллэммэтэ эбитэ дуу? Туруорбута буоллар, олох саҥалыы режиссерскай көрүүлээх айымньылар тахсыахтара этэ диэн билигин бүк эрэнэбит. Театральнай искусство сайдыытыгар бэйэтэ олох туспа, кимиэхэ даҕаны майгыннаабат суолу-ииһи хаалларыа этэ. Биһиги иннибитинэ үөрэнэ сылдьар куурустар дипломнай үлэлэрин – Ион Друцэ “Каса Марэ” испэктээкили туруорбута. Онно репетицияларын барытын кэриэтэ көрбүппүт. Иван Иванович үөрэнээччилэригэр образтары айалларыгар хайдах үлэлэһэрин көрөн, элбэххэ үөрэммиппит, үгүһү билбиппит.

Көрөөччүнү умсугутар, кэрэхсэтэр айымньы тахсыбыта. Иван Иванович туруорбут испэктээкиллэрин тула биһиги, үөрэнээччилэр, мөккүһэрбит, ырытарбыт, уонна бары ол айымньылары сөбүлүүрбүт.

Биһиги училищеҕа үөрэнэр кэммитигэр Иван Иванович “АТОС” (Агитационно-творческий отряд студентов) диэн айар коллективы салайбыта. “АТОС” сүрүннээн агитбиригээдэ курдук үлэлиирэ, агитационнай хабааннаах программалары сэргэ концертнай программалары бэлэмнээн оройуоннарынан гастрольга сылдьара. Иван Иванович биһиги курстан аҕыйах оҕону сүүмэрдээн “АТОС”-ка ылбыта. Олор истэригэр киирсэн, “АТОС”-ка кыттар буолбуппут. Эбиитин “АТОС” командирынан талбыттара. Аан бастаан сахам көрөөччүлэрин иннилэригэр 1979 сыллаахха “АТОС”-ка сылдьан тахсыбытым. Эстраднай көр-күлүү монологтары ааҕарым, көрдөөх-нардаах сценкаларга оонньуурум. Оно билигин үлэлии сылдьар идэбин таларбар Иван Иванович көмөтө, оруола улахан. Кинини искусствоҕа айбыт аҕам диэн ааттыыбын. Үөрэнээччи быһыытынан сыанаҕа бастакы хардыыларбар, кэлин артыыс быһыытынан үлэбэр учуутал, автор, режиссер, аҕа табаарыс, салайааччы быһыытынан куруук аттыбар баара. Олоҕун тиһэх күннэригэр диэри сүбэлии-амалыы, үөрэтэ, өйүү, харыстыы сылдьыбыта.

Анатолий Иванович Васильев биһигини режиссураҕа уонна сыанаҕа сатаан саҥарарга (культура речи) үөрэтэрин билэн баран сүрдээҕин үөрбүппүт. Киинэ артыыспыт биһиги учууталбыт буоларын истэн наһаа астыммыппыт. Оскуолаҕа үөрэнэ сылдьан “Өбүгэлэр кистэлэҥнэрэ” диэн киинэни киэн тутта, сөҕө көрбүппүтүн өйдүүбүт. Саха сирин олохтоохторун тустарынан киинэлэр оччолорго суохтарын кэриэтэ этэ. Бу киинэ биһиэхэ, сахалар даҕаны киинэҕэ атын омуктартан итэҕэс оонньооботтор эбит диэн өйдөбүлү үөскэппитэ.

Анатолий Иванович чахчы Уйбаанча оруолун итэҕэтиилээхтик, кыайа-хото тутан оонньообута. Николай Якутскай “Көмүстээх үрүйэ” сэһэнин аахтахпытына, харахпытыгар, Уйбаанча Анатолий Иванович дьүһүнэ дьүһүннэнэн көстөн кэлэр.

Үөрэтэр уруоктарын олус интэриэһинэйдик ыытара. Үөрэтэр ньымата уратытынан, билэрэ-көрөрө элбэҕинэн бэйэтин идэтигэр улахан маастар буолара тута биллэрэ. Үөрэнээччилэригэр өрүү бэйэтин тэҥнээхтэрин курдук сыһыаннаһара. Киинэлэргэ уһуллубут түгэннэрин кэпсиирин олус тартаран олорон истэрбит. Анатолий Ивановиһы ытыктыырбыт, кининэн киэн туттарбыт.

Маассабай дьаһаллар режиссураларын идэтигэр үөрэнэ киириэхпититтэн бүтэриэхпитигэр дылы кууруспут салайааччытынан Галина Иннокентьевна Холмогорова буолбута. Галина Иннокентьевна культура эйгэтигэр үлэтин биһигини үөрэтииттэн саҕалаабыта.

Үөрэҕин саҥа бүтэрэн кэлбит буолан сааһынан биһигиттэн наһаа аҕата суох быһыылааҕа. Бэйэтин билиитинэн-көрүүтүнэн, биһиэхэ истиҥ-иһирэх сыһыанынан-кыһамньытынан куурус оҕолорун ытыктабылын ылыан ылбыта. Тэрийэр-салайар дьоҕурдаах буолан барыбытын бииргэ түмпүтэ, олоххо актыыбынай позициялаах буоларга үөрэтэрэ. Араас идиэйэлэри этэн, тэрийэн кууруспут иһигэр уонна училищеҕа араас интэриэһинэй дьаһаллары, сынньалаҥ киэһэлэри тэрийэн ыытарбыт. Итилэр барылара биһиги ылыахтаах идэбит быстыспат сорҕолоро этилэр. Дьаһалларга кыттан, тэрийсэн элбэҕи билэрбит, үөрэнэрбит. Дьоҥҥо-сэргэҕэ анаан сынньалаҥ киэһэлэри сценарийдаан, режиссуралаан, оонньоон тэрийиигэ улахан оскуоланы ааспыппыт. Ити биһиги инники үлэбитигэр тугунан да кэмнэммэт улахан төһүү күүс, акылаат буолбута. Дьаһалларбыт ситиһиилээхтик бардахтарына күүспүтүгэр күүс, санаабытыгар санаа эбиллэрэ. Өссө үчүгэй дьаһаллары, дьон сынньалаҥын тэрийиэхпитин баҕаран кэлэрбит. Кууруспут оҕолоро бары биир киһи курдук Галина Иннокентьевна тула түмсүбүппүт. Кини мас көнө майгылааҕа, үөрэтэр оҕолоругар өрүү тугунан эмэнэн көмөлөһө сатыы сылдьар идэлээҕэ. Барыбытын мунньан үөрэхпитин ырытара, тугу оҥоруохтаахпытын былаанныыра, кимиэхэ туох көмө наадатын быһаарара. Кууруспут салайааччыта тэрийиитинэн бэйэбит хаһыаттаах этибит. Хаһыаппыт аата МОЛСБИП (Мы Очень Любим Свою Будущую Интересную Профессию) диэн этэ. Бу хаһыат хас бырааһынньык уонна бэлиэ күннэр аайы тахсара, кууруспут олоҕун сырдатара. Хаһыакка тахсар матырыйааллары барытын бэйэтэ булара, суруйара.

Галина Иннокентьевна куурус салайааччыта буоларын таһынан биһиэхэ искусство остуоруйатын, клубоведениены үөрэппитэ. Театрдарга, музейдарга эскурсиялатан барыбытын куурусса оҕолорун курдук батыһыннара сылдьара. Кини ордук худуоһунньуктар үлэлэрин, хартыыналарын сөбүлүүрэ. Хас биирдии худуоһунньук туох үлэлээҕин, хартыынатын ис хоһоонун биһиэхэ, эдэр оҕолорго, ырытан кэпсээн, быһааран биэрэрэ. Бу эдэр киһи өйүгэр-санаатыгар дириҥник киирэн иҥэр эскурсиялар этилэр.

Эдэр учуутал элбэҕи даҕаны билэрин сөҕөрбүт, кэпсиирин барытын конспектаан ууран иһэрбит. Ити конспектар билигин даҕаны күннээҕи үлэбитигэр туһалыы сылдьаллар.

Бу үөһэ ахтыллыбыт учууталларбыт сэргэ биһигини үтүөҕэ-сырдыкка угуйан, идэбитин үчүгэйдик баһылыырбытыгар кыһанан-мүһэнэн үөрэппиттэрэ: дириэктэрбит Гаврил Григорьевич Софронов, үөрэх чааһын сэбиэдиссэйэ Галина Прокопьевна Винокурова, режиссураҕа Иван Иванович Бурцев, Анатолий Иванович Васильев, кураторбыт Галина Иннокентьевна Холмогорова, актерскай маастарыстыбаҕа Анастасия Николаевна Габышева, сценарнай маастарыстыбаҕа Анфиса Ивановна Платонова, Людмила Алексеевна Егорова, нагляднай агитацияны суруйарга Иннокентий Дмитриевич Томскай, сыанаҕа хамсаныыга Розалия Дмитриевна Попова, үҥкүүгэ Ольга Терентьевна Егорова, историяҕа Людмила Семеновна Шапошникова, нуучча тылыгар уонна литературатыгар Серафим Степанович Лебедкин, техническэй сириэстибэҕэ Станислав Семенович Бельчусов, физкультураҕа Виктор Петрович Ноговицын уо.д.а.

Ытык-мааны учууталларбытыгар кэмигэр эппэккэ хаалбыт махтал тылларбытын бу суругунан эттэхпит буоллун, сиргэ тиийэ сүгүрүйдэхпит буоллун! Үтүө даҕаны, элбэх киэҥ билиилээх-көрүүлээх дьоҥҥо үөрэнэн ааспыппыт. Бириэмэтигэр, буоларын курдук, билбэккэ – аахайбакка, хаалбыт эбиппит. Кэлин сыл-хонук аастаҕын аайытын учууталларбыт барахсаттар үтүөлэрэ-өҥөлөрө дьэ биллэн-көстөн истэҕэ. Кинилэр үөрэппиттэрэ-такайбыттара, ииппиттэрэ күн бүгүнүгэр дылы туһалыы-көмөлөһө турдаҕа.

Учууталларбыт олус, акылаат уурбуттарыгар олоҕуран билигин биһиги үлэлии-хамсыы сырыттахпыт. Киһи киһиэхэ үтүөнү оҥорбута хаһан даҕаны умнуллубат, сүппэт-оспот. Өссө төгүл Эһиэхэ махтаннахпыт, сүгүрүйдэхпит буоллун!

Матрена Степановна Павлова

Саха Республикатын Үүнэр көлүөнэтин

государственнай театрын дириэктэрэ,

Саха Республикатын культуратын үтүөлээх үлэһитэ.

Алексей Прокопьевич Павлов

Саха Республикатын Үүнэр көлүөнэтин государственнай театрын

уус-уран салайааччыта,

Российскай Федерация культуратын үтүөлээх үлэһитэ,

Саха Республикатын народнай артыыһа

1980 сыл выпускниктара

«АХТЫЛ5АН СУРУК»

Биьиги 1979-81 сылларга культурнай-сырдатар училище5а уерэммит о5олор ааттарыттан ахтан-санаан кэлиэхпитин ба5арабыт. Бу сыллар эдэр сааспыт саамай умнуллубат кэрэ кэмнэрэ этилэр. Маассабай бырааьынньыгы тэрийэр режиссер салаатыгар Кардашевская Валентина Георгиевна куратордаах отучча буолан уерэммиппит. Номнуо 33 сыл ааьа охсубут, биьиги бэ5эьээ курдук саныыбыт, оскуола кэнниттэн мэник-тэник о5олор мустан икки ацар сылы билбэккэ да хаалбыппыт. Кими да умнубатах киьи диэн ааттыахпытын ба5арабыт:

Антонова Надя, Попова Валя, Дмитриева Анчык, Уварова Уля, Эльбядова Таня, Бурнашева Маня, Максимова Люда, Хатылаева Валя, Иванова Фатима, Михайлова Люба, Шамаева Валя, Гуляева Палаша, Протопопова Анчык, Кокорина Маша, Котоконов Виктор, Котоконова Катя, Гребнева Лиля, Олег Мухамедов, Константинов Гоша, Корякина Люда, Ушницкая Лена, Афанасьева Рита, Иванова Фатима, Бочкарева Аня, Слепцов Юра, Охлопков Федя, Флегонтов Вася, Максимов Коля,Егоров Марк, Андросова Настя.

Сайсарыга турар Лермонтова 98 уонна Гимеицца билигин да5аны турар икки этээстээх мас дьиэлэргэ хас да оьо5у маьынан оттон, ярустаах тимир ороннорго утуйан, ол да буоллар эдэр саас ырыатын-уцкуутун ере тутан олорбуппут. Сурдээх эйэлээх, талааннаах о5олор тумсубут буолан бастакы республиканскай «Ыччат сэриини утары» конкурсугар бастааммыт Улуу Москва куоракка курсунан куулэйдээн кэлэр чиэскэ тиксибиппит. Саца киирбит «Измайлово» гостиница5а олорон, дуоьуйа сынньанан, столица улахан, кыра театрдарыгар сылдьан, Ленин мавзолейын керен куулэйдээн уйэ саас тухары саныы –ахта сылдьабыт. Сайынын эмиэ курсунан «Ленские столбы» теплоходунан баран се5ен махтайан кэлбиппит. Бары да5аны оскуола кэнниттэн улахан суолга саца уктэммит о5олор кураторбыт Валентина Георгиевна Кардашевская киэц, холку, ейдеех, ирдэбиллээх салайыытынан олохпут инникитин сепке туьаайан уерэммиппит , сайдыбыппыт.

Уерпэхпитин бутэрэн тар5аьан бу отут о5о араас олохтонон билигин ханна ханна тиийбиттэрэ буолуой? Сорох сорохторун билбэппит. Бастакы тапталларын керсен студенческай сыбаайбаларга сылдьыбыт о5олорбут Котоконов Виктор Катялыын, Бочкарева Аня, Флегонтов Вася, Иванова Фатима, кун бугунугэр диэри дьоллоохтук, сиэннэнэн эбээ, эьээ буолан олороллор. Элбэх о5о кыьыл дипломунан училищены бутэрэн уерэхпитин салгыы Улан-Удэ культура институгар Антонова Надя, Уварова Уля, Максимова Люда, Протопопова Аня, Афанасьева Рита киирбиппит. Культура эйгэтигэр олохторун анаабыт, ер сыл улэлээбит,кун бугунугэр диэри улэлии сылдьааччылар биьиги билэрбитинэн Протопопова Аня, Максимова Люда, Корякина Люда, Кокорина Маша, Уварова Уля, Максимов Коля, Иванова Фатима, Попова Валя, Андросова Настя. Нэьилиэк баьылыктарынан улэлээбиттэрэ Эльбядова Татьяна, Охлопков Федор, Котоконов Виктор. Максимов Коля республика5а биллибит «Кеечеен кере»театр артыыьынан ер сыл улэлээтэ, Иванова Фатима мелодист, ырыаьыт.

Билигин уксубут культура туйгуннара, улэ ветераннара буолан ессе да улэлиир санаалаах сылдьабыт.

Утуе-мааны тылынан ахтабыт-саныыбыт кураторбытын Валентина Георгиевна Кардашевскаяны, Анастасия Николаевна Габышеваны, Галина Прокопьевна Винокурованы, Томскай Иннокентий Дмитриевыьы, Антон Бонсенович Те, Бурцев Иван Ивановиьы, Степанов Иван Дмитриевиьы, Васильев Анатолий Ивановиьы.

Уварова-Ноева Ульяна Михайловна Отличник культуры РС(Я), Ветеран труда РФ,

Хацалас улууьун культура управлениетын отделын

Информационно-Методическай киин заведующайа.

Кокорина-Исакова Мария Дмитриевна Отличник культуры РС(Я), Ветеран труда РФ,

Хацалас улууьун Уулаах-Аан нэьилиэгин

«Айылгы» культура киинин специалиьа ахтыылара.

1981 сыл выпускниктара

“Культура кэрэ эйгэтигэр уһуйуллубут кэмнэрим”

1980 сыл Дьокуускайдааҕы культурнай – сырдатар училищаҕа ситиһиилээхтик туттарсан режиссер идэтигэр киирбитим. Мин училищаҕа үөрэммит кэммин олус күндүтүк саныыбын.Манна бары олус  эйэлээхтик биир дьиэ – кэргэн оҕолорун курдук үөрэммиппит.Араас көрүдьүөстээх да, күчүмэҕэй да түгэннэр буолаллара. Онтон ордук өйбөр хатанан хаалбытын ахтан аһарыахпын баҕардым.             

Биһигини бастакы курс студеннарын   Лермонтов уулуссаҕа 98 нуомэрдээх сүрдээх эргэ дьиэҕэ уопсайга олохтообуттара. Манна биир хоско 10 буолан үөһэнэн – аллараанан олорбуппут. Орон үрдүгэр орон турара. Бу оронтон сотору – сотору суулларбыт. Хос ортотугар биир остуоллааҕа, онно уруок да ааҕарбыт, аһыырбыт даҕаны. Дьиэ эргэтэ бэрт буолан сүрдээх тымныы этэ, ол иһин түүнүн плитканы холбоон утуйарбыт. Биирдэ утуйа сыттахпытына плиткаҕа суорҕан түһэн умайа сыстыбыт, онтон ыла плитканы мээнэ холбообот буолбуппут. Түннүк барыта кырыа, тымныынан үрэр. Оһоҕунан  оттуллар.Сотору – сотору мас бүтэр.Биирдэ киэһэлик уолаттар киирэн киэптээтилэр.Биһиги куттанан хоско киирдибит, ону таһыттан баттатан кэбистилэр уонна умайан бүтэ илик оһоҕу сабан кэбистилэр. Бэйэлэрэ тахсан бардылар. Начаас хос иһэ буруонан бүрүлүннэ.Хаһыы – ыһыы бөҕө буолла. Биһиги ааны аһа сатаатыбыт да кыайбатыбыт онуоха  Ленскайтан сылдьар Соня диэн бааһынай кыыһа ааны хайа тэбэн тахсан оһоҕу аспыта.

Сарсыарда тураат аһаабакка үөрэнэ барар этибит, ол оннугар күнүһүн эбэтэр киэһэлик Сайсаарга турар остолобуойга аһыы барарбыт. Хата сүрдээх эйэҕэс үлэһиттэрдээх остолобуой этэ. Биһиэхэ ый саҕатыгар талон биэрэллэрэ. Сарсыарда  36, эбиэт 78, киэһээҥҥи аһылык 36 харчы этэ. Манна күҥҥэ биирдэ тото аһаан, эбиитин ордубут аспытын уопсайга илдьэ барар этибит уонна киэһэ түмсэн үссэнэрбит.

Училища администрациятын өттүттэн  үөрэнэр оҕолорго болҕомто баһаам буолара. Ол курдук тулаайах оҕолорго таҥас – сап, хаатыҥка биэрэллэрэ. Өссө босхо путевканан үчүгэйдик үөрэнэр оҕолору Москваҕа, Ленинградка илдьэн күүлэйдэппиттэрэ. «Измайлова” туристическай комплекс гостиницатыгар түспүппүт. Салайааччыбыт Дмитрий Семенович  Тимофеев Кремльга Стас Намин концерыгар, Бородинскай панорамаҕа, ГУМ – ҥа сырытыннарбыта. Түүнү быһа уочараттаан мавзолейга Ленины көрбүппүт. Ленинградка Аврора крейсеры, Эрмитажка сылдьыбыппытын билигин да астына саныыбын.

Училищаҕа учууталларбыт бары талбыт курдук профессионаллар этилэр. Мин саамай өйдүүр, ытыктыыр, киэн тутта  саныыр учууталларым Бурцев И.И., Томскай И.Д., Винокурова Г.П., Васильев А.И. Сылааны аахсыбакка сырдык санаанан салайтаран элбэххэ үөрэтэн-такыйан, ардыгар сэмэлээн, ардыгар сүбэлээн, таптаан учууталларбыт барахсаттар элбэххэ да үөрэппит эбиттэр. Иван Иванович тугу эмэ сатаабатаххына сценаҕа ойон тахсара, баттаҕын өрө анньына – анньына сүүһүн аннынан көрдөҕүнэ ким да саҥарбат этэ. 

СНАП-ка Иннокентий Дмитриевич Томскай “оҕонньор” дьиэҕэ үлэ биэрэн сордуура.Ону түүнү быһа оҥорорбут.Сороҕор сатаан суруйар оҕолору албыннаһан суруйтаран аҕалааччыбыт. Оччоҕуна ону  тута билэрэ, “эмиэ кимиэхэ суруйтаран аҕаллыгыт”  дии – дии мүчүк гынара. Оччолорго киистэ да, гуашь да суох быһыылааҕа, баҕар баар да буоллаҕына сыаналаах буолан ылбаппыт буолуо. Тиис суунар порошокка клей кутан баран, маһынан киистэ оҥостон обой илииһигэр 100 -400 тылга тиийэ суруйар этибит.Ону сөбүлээтэҕинэ харандааһынан тэһэ анньар идэлээҕэ оччоҕуна “һуу” гынарбыт.  Оччолорго “оҕонньору” олус сордуур диэн кыһыйар буоларбыт. Кэлин үлэһит буолан баран плакат суруйарга олуһун абыраммыппыт. Ол саҕана фермаҕа «Кыһыл муннукка,” отууга, механизатор дьиэтигэр плакат суруйар этибит.

Бириэмэ наһаа да түргэнник барар эбит. Соторутааҕыта курдук этэ дии үөрэ-көтө туох да кыһалҕата суох сылдьарбыт.Билигин олоҕун орто омурҕаныгар сылдьан  бииргэ үөрэммит о5олорбун көрүстэхпинэ сүрдээ5ин үөрэбин.  Сорохторо араас биричиинэнэн атын да үлэҕэ  үлэлээтэллэр, олох оскуолатын бастакы үөрэҕин барбыт культпросвет училища студеннара буолан сылдьыбыт кэмнэрин умнубаттар олус күндүтүк саныыллар. Ол курдук  нэһилиэктэргэ ыытыллар культурнай мероприятиялары, сыбаайбалыры, үбүлүөйдэри мэлдьитин ыытыһаллар. Мин  үөрэхпин бүтэрэн Аммаҕа ананан кэлэн Бөтүҥҥэ, Мээндигигэ, онтон кэлин Амма кулуубар күн бүгүнүгэр  дылы үлэлии сылдьабын. Кэлин ВСГАКИ-ны бүтэрбитим. Оччолорго бииргэ үөрэммит  оҕолорум СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ Тарасов Тарас Лукич  саха радиотын  директорынан,  СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ Стручкова Ольга Аполлоновна Дьокуускайдааҕы культура колледжын  режиссура салаатын сэбиэдиссэйэ, Бурнашева Прасковья Петровна Таатта Баайаҕатыгар кулуупка уус-уран салайааччынан, Васильева (Егорова) Ирина Петровна Амматааҕы оҕо айымньытын дьиэтин методиһынаhа үрдүк таһаарыылаахтык үлэлии-хамсыы сылдьаллар.  

Иванова (Кычкина) Дарья Ивановна

Саха Республикатын культуратын туйгуна

Амматааҕы РДК специалиhэ

1982 сыл выпускницата

“УЧИЛИЩЕБЫТ САХПЫТ КЫЫМА”

1983 сыллаахха, “Режиссер массовых мероприятий» салааны бүтэрбитим.

Хас биирдии киһиэхэ үөрэммит кыһата сыл-хонук аастаҕын аайы күндүтүйэн иһэр. Ол иһин сааһырбыт дьон үөрэммит кэрэ кэмнэрин ахтылҕанын өс домоҕунуу үтүө өйдөбүл оҥостоллор. Төһөнөн тэйэн иһэҕин, оччонон эдэр саас төннүбэт көмүс күйгүөнэ ардах-хаар бүрүйбүт туманын быыһыттан өлбөөрбүт борооно чуоккайданан, умнуллубут дорҕооно чопчуланан бу бэҕэһээҥҥилии тиллэн кэлэр дьиктилээх эбит. Миэхэ оннук өйдөбүлү культурнай-сырдатар училищеҕа үөрэммит, саҥа умаппыт чүмэчим сырдыгар айар кыһа алыптаах кинигэтин бастакы сирэйин арыйбыт сылларым буолаллар.

Соһуйарым диэн баар, ардыгар киһи олоҕун суолун бэйэтэ баҕарбытынааҕар, Дьылҕа-Хаан быдан сатабыллаахтык салайбыт буолан тахсарыттан.

Биһиги “режиссер массовых мероприятий” диэн салаабытыгар 25 араас оройуон оҕолоро үөрэнэллэр. Оскуола кэнниттэн кэлбит буолан оҕо сааспыт ааһа илик, сытар эрэ барыта биһиэхэ кытаран көстөрүнүү күлүүкпү, омуммут, мэникпит диэн, дьикти. Бэйэтэ да талыллыбыт курдук, сытыы оҕолор мустубуттар: Валя Чиркова (билигин СР үтүөлээх артыыската), Мотя Андросова, Мотя Готовцева, Зоя Шарина, Таня Герасимова, Туйара Романова, Зина Лосорова, Зина Слепцова, Елена Чычахова, Люба Шишигина, Роза Саввинова, Игорь Дегтярев, Алеша Слепцов, Дуся Корякина, Аля Жиркова, Елена Сыромятникова (билигин үгүстэрэ культура туйгун уонна үтүөлээх үлэһиттэрэ) уо.д. а. Кууруспут салайааччыта Таисья Николаевна диэн холку нуучча дьахтара түбэһэн абыраата. Кини тулуйа сатаан баран, бэйэтэ күлэн күһүгүрэтэр буолара. Оччотооҕу учууталларбыт барахсаттар бу интеллигентнэйдэрин, бу таҥастара-саптара уурбут- туппут курдуктарын. Биһиги саппарыспыт тыа оҕолоро кинилэри хартыына курдук көрөбүт. Саамай саллар учууталларбыт биллэн турар режиссураны, актерскай мастерствону, гримы үөрэтэр И.И.Бурцев, “История искусств” үөрэтэр А.Д.Макарова, СНАП-ка дьарыктыыр И.Д.Томскай буолаллара. Дьэ уоннааҕылары оройбутунан көрөн сордообут буолуохтаахпыт.

Биирдэ Аграфена Дмитриевна экзээмэнэ буолла. Мин өйүм көтүөр диэри дьэргэйбит киһи, үчүгэйдик бэлэмнэммэтэҕим биллэ сырыттаҕа дии. Өлүү түбэлтэлээх И.Е.Репин: “Иван Грозный и сын его Иван” диэн хартыыната кэлэн, мээлэнэн көрөн олордохпуна ыҥырда. “Кэпсээ” диир. Мин:”Царь Иван убивает Ванюшу” диэтим. “Нууччалыы сатаан саҥарбат эрээри Ванюшалаах ээ, “икки”, аныгыскы сырыыга бэлэмнэнэн баран кэлээр” диэтэ. Үйэбэр икки сыананы ылбатах киһи саатыы бөҕөнү саатан, дьиэбэр кэлээт, аҕам муспут библиотекатыттан улуу худуоһунньуктар кинигэлэрин булаттаан дьэ үчүгэйдик чинчийдим. Аныгыскы сырыыга “биэскэ” билэр киһи буолан тиийдим.Тугу ыйытар да, чап гыннаран иһэбин. Учууталым астынна эрээри, ааспыттааҕы “иккибин” аахсан түөрдү туруорда. Аграфена Дмитриевна ити курдук мин художественнай искусстваҕа муҥура суох тапталбын иҥэрэн турар. Аны биирдэ СНАБ-ка олус үлүһүйэн сорудахпын түүннэри бодьуустаһан хас да харыс уһуннаах плакат суруйан тиийдим. Томскай оҕонньор (итинник ааттыыр этибит) кэрийэ көрө сылдьан: “Слепцова чооруос саҕа эрээри, буукубалара адаарыһан атыыр оҕус саҕалар…” диэн кыбыһыннарда. Онтон ыла ол үөрэҕи көтүппэккэ сылдьан, син суруйар буолбутум эрээри, “үтүлүктээх үөрэнээччи” диэн аатырбыттаахпын.

Иван Иванович Бурцев – Буурсап бары даҕаны тапталлаах учууталбыт этэ. Кини саһаччы буспут бурдук курдук сырдых харахтарын дьүккүччү көрөн киирдэҕинэ, саҥа-иҥэ мэлийэр. Онтон күлэн-үөрэн, дьээбэлэнэн киирдэҕинэ, үөспүт тэстэн дьоҕурбут барыта аһыллар. Буурсап биһиэхэ сцена диэн кэрэ эйгэ баарын арыйбыта уонна онно холкутук айарга тутарга ааммытын аспыта. Кини айар талааннаах киһи буолан сүрдээх ыгым, түргэнник уларыйымтыа майгылааҕа. Ону кытта сүһэн ылан, кэлин оҕолорбут бэйэлэрин коллективтарыгар үлэлииллэригэр үүт-үкчү Буурсап курдук ньымалаахтык үлэлиир буолбуттар этэ. Ол, Буурсап үлүһүйэн үлэлии турдаҕына, ким эрэ сыыһа гыннаҕына, бырдьыгыныы түһэн баран, сценаҕа биирдэ баар буола түһэн, олоро түһүөххэр диэри хаһытаан кыһыыгыттан оонньообут оруолуҥ бэйэтэ табыллан хаалара. Эбэтэр, күнү быһа дьарыктанан дьэ табылынна дии санаабыккын, сарсыныгар букатын тиэрэ эргитэн таһаарар эҥин курдуктар. Кини сценарий суруттарарын суруттарар этэ эрээри, үлэ түмүгэр букатын атын айымньы тахсан кэлэрин ситиһэрэ.

Оччолорго училищеҕа устудьуон эрэ барыта кыттыан баҕарар “АТОС” диэн агитбригадата баара. Тэрийээччитэ уонна салайааччыта Буурсап. Бу бүтүн училище оҕолоруттан талыллыбыт концертнай бөлөх. Манна үҥкүүһүттэр, ырыаһыттар, музыканнар, конферансьелар, көрдөөх кэпсээнньиттэр түмсэн араас темаларга анал программалары туруорарбыт. Биһиги салааттан онно аҕыйах оҕо киирбитэ, ол иһигэр мин. Дьэ ити бөлөхпүтүнэн Саха Сирин биир гына гастроллуубут. Ханна, ханна тиийбэтэхпитий? Бүлүү умнас оройуоннарга кыра участактарга, фермаларга тиийэ, Илин эҥэргэ оннооҕор оччуттарга-масчыттарга хонобут-өрүүбүт, хоту табаһыттарга, балыксыттарга ыалдьыттыыбыт. Дьон көҕө диэн сүрдээх, тиийбит дэриэбинэбитигэр турардыын-турбаттыын бары кэлэн, күлэн-үөрэн эдэр саас кэрэ эйгэтиттэн күүс-уох ылан дуоһуйан тарҕаһаллара. Биллэн турар түүнүн ыччакка дискотека ыытарбыт. Ханна-ханна сүрэхпит кыырпахтарын хаалларбатахпытый? Иван Иванович бэйэтэ да эдэр буолан, тэбис тэҥҥэ сылдьыһара. Концертарга араас монологтары ааҕара, кутталлаах кэпсээннэри кэпсиирэ.

Биһиги түмүк испиктээкпит Аҕа дойду улуу сэриитин үбүлүөйдээх сылыгар аналлаах, Зоя Шарина суруйбут сценарийынан “Герой ийэ” диэн испиктээк буолбута. Манна сэриигэ биэс оҕотун сүтэрбит герой ийэ Ф.Н.Малгина олоҕо сырдатыллар. Ийэ сэрии иннинээҕи дьоллоох кэмнэрэ, сэриигэ атаарыы курус күннэрэ, уонна бииртэн биир оҕолорун сүтэрбит ийэ трагедията арыллаллара. Сүрүн оруолга маҥнай икки кыыс холоннулар, Зина Слепцова уонна Елена Сыромятникова. Мин онно санаммаппын даҕаны, тоҕо диэтэххэ, бастакытынан; Буурсап миигин “тургеневскай барышнялар” оруолларыгар эрэ көрөрө, иккиһинэн; уон тоҕус саастаах кыһалҕата суох кыысчааммын, үсүһүнэн; биир герой “успейдаан ойох ылбакка хаалбыт романтичнай кыыһын” оонньуохтаахпын. Бастакы репетициялара тоҕо эрэ олох сатамматылар, онон Буурсап санаата түһэн саас эрдэ уһуктубут эһэ курдук кырдьыгыныы сылдьар. “Ийэ – кыргыттар” кини дириҥэтэ сатыыр геройинятын оруолугар кыайан киирбэккэ, ый да хай. Биир күн репетицияҕа Буурсап тоҕо эрэ хойутаан кэллэ. Тугу эрэ толкуйдаабыттыы сулбуччу хааман сценаҕа тиийдэ уонна “Ленчик, манна таҕыс!” диэн баргыытаата. Мин тугу буруйданнахпыный диэн сукуҥнаан тиийдим. “Бүгүн эйиигин көрөбүт” диэн, быһа этэн баран, сцена иннигэр олоппоһугар тиэрэ түстэ. Бастакытынан ыллатан иһиттэ. Ити иннинэ биһигини саха драматын артыыһа А.С.Федоров сахалыы туойарга уһуйбута. Онон син сөбүлээтэ быһыылаах, тугу эрэ суруммахтыыр. Иккиһинэн, мин Суорун Омоллоон Сайсарытын монологун солуута суох эмоциональнайдык ааҕар этим, ону хаста да иһиттэ. Саамай ыарахана; эмээхсин сирэйин гримын оҥотторон көрүүтэ буолла. Кыргыттар оҥордохторун аайы: “ити мыччыттаҕас үһү дуо, куоска сирэйин курдук буолбут дии”, эбэтэр баттахпар ыспыт буудараларын: “ити аата маҕан баттах дуо, былааты маана сылдьар хаптаһын сирэй курдук…” диэн хаһыытаамахтыыр. Ол эрээри сөбүлээтэ, онон аны муҥур уһугар мин Февронья Малгина буолан хааллым. Кыргыттарым ити да иннинэ миигин “Буурсап оҕото” диэн хаадьылыыллара, онтукалара өссө бэргээтэ. Кырдьык Иван Иванович барахсан мин олоҕум суолун таларбар муҥура суох улахан өҥөлөөх күндү учууталым буолбута.

Репетиция кэмигэр заалга саҥата суох кэлин эрээккэ оччолорго олус биллиилээх киинэ, драма артыыһа Анатолий Васильев киирэн олорор буолар этэ. Ол кэлин билбитим Буурсап ыҥырар эбит. Хас да күн олорон баран, биирдэ иккиэн миигин хосторугар ыҥыран ылан, араастаан ытата сатаатылар. Анатолий Иванович сүрдээх сөҥ куоластаах, деликатнай баҕайы киһи, иннибэр: “Олоххор туох эрэ саамай куһаҕан буолбутун санаа уонна монологкун аах…” дии дии гипнозтуур курдук ыйаалыччы көрөн олорор. Уон тоҕус саастаах атаах оҕо туох куһаҕаны көрүөмүй, ытыам оннугар күлэн быһыгыратабын. Биирдэ Буурсабым тулуйа сатаан баран: “Ытыан суоҕа да, үөрэххиттэн үүрдэрэн кэбиһиэм!” диэн баргыйда. Дьэ онно тоҕо бардым ээ. Оннук хас да “пытка” кэнниттэн бэккэ трагедияны ааҕар буоллум.

Дипломнай испиктээккэ биһиги кыра заалбытын тобус толору көрөөччү мустубут. Инники эрээккэ Анатолий Васильев, Афанасий Федоров, уонна оччолорго күөгэйэр күнүгэр сылдьар аатырбыт артыыс Петр Пестряков олороллорун көрөөт, уҥа сыстым. Онтон кинилэртэн тэйиччи Иван Иванович күлэ-үөрэ олорорун көрөөт, уоскуйан хааллым. Ол күн хайдах эрэ бары олус табыллан, “дьиҥнээх” курдук онньоотубут. Быыс сабылларын кытта Буурсап сценаҕа ойон тахсан “Маладьыас, олох дьиҥнээх артыыска буолбуккун… Кабинетка киирээр эрэ…” диэн баран төттөрү ойдо. Хоско киирбитим, сүрдээх моднайдык таҥныбыт Петр Пестряков олорор эбит. Миигин көрөөт: “Пахай, кыыһыҥ кыра баҕайы эбит дии…” диэтэ. Онуоха Иван Иванович: “Бэйэҥ да холооҥҥун” диэтэ. Аннараата: ” Чэ, ол гынан баран сценаҕа улаатан көстүү артыыс киһи саамай сүүйүүлээх суола” дии дии миигин эргийэ сылдьан сыныйан көрөр. Иван Иванович боруода сылгыны хайгыырдыы миигин араастаан хайгыыр, тииспин кытта көрдөрөр. Онтон Пестряков барбытын кэннэ: “Эйиигин көрөн барда. Филармонияҕа ыллараары гынабын. Дьэ Ленчик ( сымнаатаҕына инник ыҥырара. Кыыһырдаҕына “Слепцова!” диэн тоҕо барара) ханна бараргын ыйыттахтарына, артыыска буолабын дии дии тураар, кулуупка барыан да сэрэн!” диэн кытанахтык бопто. Мин оҕолорум бары кулуупка онно-манна баралларын сайыһан, ханна эрэ барыахпын олус баҕарар этим. Онон Иван Иванович ити сэрэтиитин тириим таһынан истэн, санаа бөҕөҕө түһэн таҕыстым.

Биир күн ким ханна ананан үлэлии барарын хамыһыйалаатылар. Дириэктэр хоһугар улахан уочарат. Оччолорго эдэр саас романтиката элбэх ыччаты хоту угуйара. Миигин кыргыттарым кутугунатыы бөҕө. Ымсыырабын эрээри, Буурсабым бара-кэлэ кытаанахтык көрөрүттэн саллан саҥарбаппын. Дьэ уочаратым кэлэн киирдим. Учууталларбыт бары олороллор. “Ханна бараҕын?” диэн ыйыттылар. Мин кыбыста, кыбыста: “Манна хаалыам этэ, артыыс буолуохпун баҕарабын” диэтим. Хор онно ким да утарбатаҕын сөҕө санаатым. Хата, бары үөрбүт курдук ким Ньурба театрыгар, ким Саха театрыгар кытта холонон көрөрбөр сүбэлээтилэр. Онтон Иван Иванович, филармония диэн баран олорор. Кини этэринэн, онтон салгыы үөрэнэрбэр судургу буолуо үһү. Оннук да буолбута. Филармонияҕа Перт Петрович үөрэ-көтө элбэх эрэйэ суох ылбыта. Түөрт сыл курдук үлэлээт, Свердловскайдааҕы эстраднай-цирковой айар мастерскойга икки сылга үөрэнэ барбытым. Онтон кэлэн үлэлии түһэн баран СГУ саха салаатыгар кэтэхтэн киирэн алта сыл үөрэммитим.

Дьэ ити курдук училищем үүннэрбит намчы кыната сыыйа кытаатан, айар-тутар аартык араас моһоллорун этэҥҥэ туораан, күн бүгүҥҥэ диэри олохпун барытын айар үлэҕэ анаан кэллэҕим. Эмиэ киһи дьылҕатын бэйэтэ салайбатынан, кэлин төрүттэрим идэлэрэ угуйан, “сөбүн дьэргэйдиҥ, билигин дьэ боччумнааҕы ылсыһар кэмиҥ кэллэ” диэбиттэринии, уус-уран литература умсулҕаннаах иэйиилэрэ үүйэ-хаайа тутан, аны онно киллэрбиттэрэ. Бастаан хоһооннорбуттан саҕалаан, прозаҕа киирэн саха историятын хасыһан билигин тиритэ-хорута “суруйааччы” диэн ааты сүгэн айа-тута сылдьабын. Манна били училищеҕа үөрэммит үгэстэрим, ордук сценарий суруйуу мастерствотун баһылааһын, олус көмөлөспүтэ. Ол, туппут теманы туора-маара халыппакка түгэҕэр тиийэ сүнньүн тутан тиэрдии. Сүрүн идеяны ааҕааччы дөбөҥнүк арыйарын курдук сайыннарыы.

Көрчөх гынан көтүппүт кыһам мин олохпор сүҥкэн оруолу оонньообутун, ханна да тиийдэрбин киэн тутта ахтааччыбын. Ол сиэринэн, былыргыттан үгэс гынан кэлбит, айар-тутар киһи кыаҕын арыйарыгар кыым саҕар сэдэх ньымалары баһылаабыт баай опыттаах үөрэх салаата, симэлийэн хаалбакка, Алампа, Ойуунускай, Леонтьев, Бояров саҕаттан “Саха омук” диэн дириҥ историялаах культурнай-сырдатар общества буолан төрүттэниэҕиттэн, саханы сайыннарыы суолугар ыҥырбыт-угуйбут баар суох кыһабыт инники аартыктара өссө да арыллан иһиэҕэр баҕарабын. Онтон биһиги махталбыт диэн, норуоппутугар туох эрэ боччумнааҕы оҥорбут буоллахпытына, онно училищебыт уһуйбут билиитэ төһүү буолбута диибит.

Елена Васильевна Слепцова – Куорсуннаах,

Намжил Нимбуев аатынан норуоттар икки ардыларынааҕы поэтическай турнир Гран-При хаһаайката, Россия уонна Саха сирин суруйааччыларын холбоһугун чилиэнэ, поэт-прозаик, Саха Республикатын үтүөлээх артыыската.

1983 сыл выпускницата.

«Счастливые годы»

Студенчество – эта самая счастливая пора в жизни каждого человека. От того, как пройдут студенческие годы, зависит то, как сложится его дальнейшая судьба, жизненный путь.

Наш курс по специальности «Режиссура массовых мероприятий» был набран в 1982 году. Этот курс окончили 19 студентов. С первых дней спецдисциплину вели наши очень любимые и уважаемые Анатолий Иванович Васильев и Розалия Дмитриевна Попова. Талантливые и опытные педагоги действительно дали нам очень многое. Свой предмет они вели увлеченно. С каждым годом содержание занятий усложнялись. Предмет сценарного мастерства вела Л.А.Егорова. Как нам было в начале трудно учиться по предмету СНАП, его вел Иннокентий Дмитриевич Томский. Он был очень строгим, но справедливым. В конце весь курс очень красиво писал шрифтом различные плакаты и лозунги. В этом была немалая заслуга нашего любимого педагога Томского. Основы искусства вела А.Д.Макарова. Как она старалась нас приобщить к искусству, хотя это давалась нелегко. Но только потом поняли, что данный предмет будет сопровождать нас всю жизнь и станет основой наших профессий. В эти советские годы Анатолий Иванович и Розалия Дмитриевна были нам всем: учителем, другом, отцом и матерью. Как увлеченно репетировали, иной раз до утра и не замечали, как быстро проходило время. Позже, когда я после окончания ВУЗа вернулась работать в родное училище преподавателем спецдисциплин, Анатолий Иванович встретил меня радостно и часто вспоминал о том, что в нашем курсе студенты были очень работоспособными и талантливыми.

Все 2,5 года прошли молниеносно в один миг. В народе говорят, что если ты живешь и делаешь все с душой, то и время проходит незаметно. Так и получилось с нашим курсом. Все мы хорошо учились и были активными участниками всех проводимых мероприятий училища.

По сегодняшний день наши однокурсники работают в разных уголках республики. Некоторые из них являются Отличниками культуры РС(Я): В.Н.Старкова, М.В.Давыдова, Р.Н.Шадрина. А Мария Степановна Алексеева – Отличник культуры СССР. И все мы с большой благодарностью вспоминаем наших педагогов за те знания, которые мы получили в стенах нашего родного училища.

Парасковья Егоровна Лебедева

Отличник образования РС(Я),

Директор Таратской основной

общеобразовательной школы,

выпускница 1984 года.

«Уорэммит кыьабыт – олохпут олуга»

Мин, Федорова Сардана Петровна культура училищатыгар 1990 сыллаахха торообут нэьилиэкпэр 11 кылааьы бутэрээт , ол са5ана ЯРУК , туттарсан РКМ отделениятыгар уорэнэ киирбитим. Группабытыгар араас улуустартан 20-чэ буолан кэлэн туттарсан, Стручкова Ольга Аполлоновна5а уорэммиппит. Группабытыгар мин саамай кыралара буоламмын кураторбыттан элбэхтэ мо5уллэр да, хай5анар да этим. Ольга Аполлоновна5а тубэьэн уорэммиппититтэн бары наьаа астынар этибит. Билигин да5аны ор буола –буола билсэбит, сибээстэьэбит. 1993 сылга училещабыт культура уонна искусство колледжа диэн уларыйбыта. Директорынан Саха Республикатын культуратын утуолээх улэьитэ Макарова Аграфена Дмитриевна, преподователлэринэн Федорова Сардана Николаевна, Те Антон Бонсенович, Изабелла Гаврильевна Белолюбская, Тамара Егоровна Слепцова курдук Утуо дьоннорго уорэммиппит.

Уорэммит сылларбын олус истинник- иьирэхтик саныыбын. Бииргэ уорэммит оголорбун кытта сибээспин быспаппын.

Билигин мин уорэхпинэн, идэбинэн культура улэьитэбин. 2005 сыллаахха Санкт- Петербургскай гуманитарнай университеты кэтэхтэн ситиьиилээхтик уорэнэн бутэрбитим.Нюрба оройуонугар Маар сэлиэнньэтигэр «Алаьа» культура киинигэр директорбын.

Тугэнинэн туьанан ытыктыыр- убаастыыр директорбытын Аграфена Дмитриевна Макарованы, кураторбын Ольга Аполлоновнаны, преподователлэрбин ис сурэхпиттэн истинник Колледж 75 сыллаах убулуойунэн э5эрдэлиибин. Ба5арабын урдук ситиьиилэри! Саха культурата, искусство сайда турарыгар эьиги кылааккыт уйэлэргэ сыаналаныа, колуонэлэргэ ойдонуо! Чэгиэн-чэбдик буоллун!

Сардана Петровна Федорова

Ньюрба улууьун, Маар нэьилиэгин

культурнай киинин директора

1993с выпускницата.

«Мой звездный колледж»

Я училась на режиссера клубных мероприятий с 1991г. по 1994г. Нашим мастером-преподавателем по режиссуре и куратором была Ольга Никитична. Мне казалось, что она слишком требовательная и строгая. Но только со временем я поняла, чего она хотела на самом-то деле. Чтобы мы раскрылись как, очень редкий и красивый цветок в мире. Чтобы мы могли полноценно думать, как режиссеры, творить и приносить людям праздник.

Когда мы поступали в это учебное заведение, было название Училище Культуры, потом переименовали на Колледж Культуры. Вместе с названием изменилось все. Начиная с директора и заканчивая студентами. Студенты стали восходящими Звездами, их имена стали на слуху.

И соответственно наша жизнь тоже изменилась к лучшему. Мы стали гордо говорить, что учимся в Колледже Культуры и что, мы никак не хуже студентов, которые учатся в высших заведениях Культуры.

Я помню, мы курсом делали стенгазету для какого-то праздника, и Ольга Никитична попросила каждого из нас написать текст, стихи или афоризмы больше подходящие к своему душевному миру. И я написала, что «я хочу летать, а мне летать охота». В то время я откуда могла знать, что стану первой воздушной гимнасткой РС (Я). Я до сих пор поражаюсь, хотя и была с детства пластичной, как я смогла стать именно воздушной гимнасткой. Я планировала, что закончу учебу, и поеду куда-нибудь в деревню, и там буду работать в сельском клубе.

Но судьба преподнесла мне шанс испытать себя в роли артистки цирка. Затем я все-таки решила попробовать себя в роли режиссера цирка. Мне помогла в этом решении вера моего преподавателя Ольги Никитичны, она всегда говорила мне, что у меня есть потенциал, талант. Хотя в то время я не верила ей, но решила попробовать, поступила в 2003г. в РАТИ (ГИТИС) г. Москва на режиссера цирка и успешно ее закончила в 2008г. В данное время работаю по совместительству главным режиссером Автономного учреждения «Государственного цирка РС (Я)» и артисткой цирка (воздушной гимнасткой на кольце).

Хочу выразить огромное спасибо своей преподавательнице Ольге Никитичне и всему коллективу Колледжа Культуры за ваше терпение, труд и веру в нас. Я горжусь тем, что училась в нашем дорогом и любимом Колледже. Огромное человеческое СПАСИБО!!!

Желаю вам всем еще больших достижений, удачи и успехов!

Харлампьева Мария Павловна

главный режиссер Автономного учреждения

«Государственный цирк РС (Я)»,

артисткой цирка (воздушная гимнастка на кольце),

Выпускница 1994 года.

«В памяти моей…»

Мы – первые. Нас было почти тридцать человек. Отделение «Организация досуговой деятельности». А через три года нас осталось половина. Мы – первые выпускники колледжа культуры и искусств. Не хочется банальных слов о романтике студенчества и прошедшей юности. Но закалка тех лет, приобщение к миру невероятной силы, которая заставляет преобразить человека, пробудить в нем неизведанные запасы доброты, таланта, той «можести» в своих силах – конечно, оставила в нас след на всю жизнь. Но – довольно высокого слога и возвышенности. Перенесемся в те первые годы 90-х, сегодня называемых почему-то лихими, а для нас тогда впереди лежала длинная дорога жизни.

Расскажу о себе. Я думаю, что из таких, как я и получаются обыкновенные студенты колледжей культуры, причем, везде. В те годы я работал в своем родном Мегино – Кангаласском улусе инструктором райкома комсомола. Проводил дискотеки, играл в футбол, словом жил обычной жизнью двадцатилетнего сельчанина тех лет. И я тогда обратил внимание на рекламу новоиспеченного училища культуры, преобразованного в колледж культуры и искусства. Реклама была довольно навязчивой и чуть даже агрессивной. И эта реклама говорила, что это будет первое в республике профессиональное учебное заведение, в котором будет воссоздан дух настоящих мастерских по отливке самородков Земли якутской в слитки талантов и гениев сцены.

Прельстившись такими перспективами быть самым популярным шоуменом республики, я как- то мимоходом, в одном из последних потоков сдал экзамены. В конце августа в коридоре, пахнущем краской и новой мебелью, на доске объявлений я с удивлением узнал, что зачислен в ряды колледжа. Моя фамилия стояла среди абсолютно незнакомых имен и фамилий и чувствовала себя весьма неуютно. Мне стало как – то не по себе и я в довольно развязной манере поинтересовался у вахтерши – действительно ли я стал студентом этого перспективного очага культуры. Каково же было мое удивление, когда через месяц, зайдя в кабинет директора колледжа, я узнал в ней ту вахтершу. Я опять почувствовал себя неуютно. Еще неуютнее я себя почувствовал, когда переступил порог теперь уже легендарного общежития на улице Лермонтова, 166. Это общежитие тогда представляла собой дикую смесь коммунальной квартиры, Сорочинской ярмарки, Дома колхозника, полевого стана и много еще чего. В тот же вечер в своей, нет в нашей комнате – квартире общежития будущих работников культуры, я был обескуражен одной очень бойкой молодой женщиной, которая, представившись моим куратором, сходу как- то очень ловко отругала меня за пропущенные первые дни учебы. Попав под такой прессинг, я понял, что попал в какую – то не свою посуду… В тот сентябрьский вечер я твердо решил вернуться в свой родной алаас, где под березами стояли и ждали меня мои девушки, футбольный мяч и добрые односельчане с ружьями у озера.

С тех пор ждут они меня – не дождутся…

Тогда я представить себе не мог, что через десять лет сам буду учить учащихся своей «альма – матер» и буду работать бок о бок со своими мастерами. Нашей «мамой» и первым мастер в жизни стала незабвенная, родная – Галина Ивановна Карасёва. По большому счету, без нее не было бы нашего жизненного следа, который у всех разный, но начинался он у стен дома на Петра Алексеева, 49/1 и ДК им. Кулаковского. И мы безмерно любим ее. Вторым человеком, отлившим наши слитки, был Антон Бонсенович Тё. Я горжусь тем, что учился у Антона Бонсеновича, и он останется для меня образцом Педагога и Учителя.

Теснятся буквы, еще теснее воспоминания, но не все может вместить в себя бумага. Еще свежи в памяти наши ночные бдения на сцене ДК, первый экзамен – и это «Демон» Лермонтова, первые спектакли «С миру по нитке», гастроли по деревням, победа в городском кубке КВН, общежитские байки и преддипломная лихорадка. Наши «звезды» – Гриша Никонов, Саргы Сыва, Коля Ермолаев. Наши АВЕ-шники Гоша, Леша, Саша, Дима, Леонард. Наши девушки – Шура, Нюргустана, Ира, Саскы… Все Вы в моей памяти и памяти нашего родного и единственного «гнезда учебы и знаний» – Колледжа Культуры и Искусства.

Иван Юрьевич Кривогорницын. Режиссер. выпускник 1995г.

«Киьи оло5о бэрт кылгас. Ебугэлэрбит этэллэринэн: «Уруц туннугунэн кестен ааьар чыычаах курдук». Ол эрэн хас биирдиибит кун аайы саца саас кулумун куутэр…»

Нуьулгэн.

Маннык этиинэн мин 1996 сыллаахха Культура уонна Искусство Колледжын уерэнэн бутэрэр дипломнай улэм са5аламмыта. Улэм “Эбугэ кэргэн кэпсэтэр угэьин режиссер аныгылыы керуутэ” диэн темалаа5а. Дириэктэрим Аграфена Дмитриевна суорумньу киэьэтин оцорон эрэрбин истэн, кабинетыгар ыцыран ылан: «Атын дьону сыбааттыы сылдьыан дуо? Учууталларгын кэргэн биэр!» – диэн кытаанахтык эппитэ. Оо, эрэйи кердехпуен!.. Атахпын куорат социальнай управлениетын урдуку таас кирилиэьигэр куп-куех гына то5о туьэн баран, учууталларым сакаастарынан дьиэлээх, массыыналаах Баан улэьиттэрин кердеен Дьо5куускайы биир гына суурбутум. Кэмниэ кэнэ5эс бииртэн биир ирдэбилгэ сеп тубэьэр баан улэьитэ сулумах Эр дьону булан гуманитарнай-чинчийэр институт бала5аныгар суорумньубут киэьэтэ буолбута. Ол кэмцэ елуу тубэлтэлээх Колледж аттестация бара сылдьар буолан Саха республикатын культура5а министерствотыттан, Новосибирскай куораттан, Улэн-Удэттэн Илин Сибиирдээ5и культура институтуттан хамыыьыйа кытаана5а кэлбитэ. Биьиги уерэхпит салаатын сэбиэдиссэйэ Антон Бонсенович Те тохтоло суох видео5а устубута… Улэм табыллан харах уута тахсыар дылы хай5аммытым. Колледжы кыьыл дипломунан бутэрбитим. Олох киэц аартыгар «Социальнай-культурнай эйгэ улэтин тэрийээччи» идэлээх бастакы хардыыбын оцорбутум. Онтон ыла16 сыл биллибэккэ ааьа охсубут…

Биьиги курс уерэхпит салаата «ОСКС» диэн кылгас ааттаа5а. Ол эбэтэр “Организаторы социально-культурной сферы” диэн идэ. Кууруспутугар Трофимова Света (Чурапчы), Эверстов Илья (Кэбээйи), Захаров Проня (Нам), Богдакумова Люда (Таатта), Кривогорницына Айта (Ньурба), Егорова Майя (Таатта), Егорова Света (Сунтаар), Раднажапов Гэсэр (Муома), Кривошапкин Вася (Мэцэ-Хацалас), Стручкова Надя (Булуц), мин буолан уерэнэн бутэрбиппит. Бары да5аны диплом кемускээн тууннэри-кунустэри уубут кетен улэлээтибит а5ай этэ. Ол курдук, социальнай сакаас быьыытынан колледжка киирбит темаларынан дипломнай улэлэри оцорон сайдыбыппыт да этэ. Кырдьык, хас биирдии улэ куустээх теория, практика быьыытынан улахан сайдыы этэ. Ол курдук, Илья саца киирбит студент о5олорго «Шахматное королевство» диэн студеннары 1 кууруска сурэхтээьин тугэнин, Майя «Грот души» романс кэнсиэригэр хас биирдиибит романс толоруулаах кэнсиэрин (ырыа5а ол кэмцэ Анна Егоровна Скрыбыкина ис-сурэ5иттэн улэлэспитэ), Гэсэр мелодист Александр Меркулов айар киэьэтин, Света художественнай учидище студена 17 саастаах эдэркээн Витя Миронов туьунан ахтыы киэьэтин оцорон, хойукка диэри учууталбыт Ольга Аполлоновна Стручкова уоьуттан туспэккэ ааппыт ааттаммыта, кэлэр келуенэлэргэ утуе холобур буолбута. Кэлин биьиги кэннибититтэн колледжы бутэрэн улэлээн эрэр о5олор «Биьиги – ОСКС-тар» ааттарын улахан буукубанан суруйар, ааппытын сэрэнэн ааттыыр этилэр. Ол биллэн турар, хас биирдиибитин харыс урдэтэрэ. Чахчыта да5аны, ол кэмцэ араас жанрдаах улэлэри, билигин санаатахха, сытыытык толорбуппут. Документальнай матырыйаалы художественнай сирэйдээн сыана5а таьаарыы уустук мындыр улэтин билбиппит. Докумуоннарга оло5уран, хасыьан, уерэтэн, ырытан, тацан, тэцнээн керен улэлээбиппит айар улэбитигэр эрэ буолбакка олохпутугар суду куус-кеме буолбута. Биир бэйэм араас хайысхаларынан: фонда, архыып, информация улэьитэ, салайааччы, сценарист, режиссер, суруналыыс, радио диктора, араас киэьэлэр ьыытааччылара быьыытынан бу сыллар тухары улэлээн кэллим. Учууталларым уьуйууларынан улэбин ыарыр5аппакка ааьан иьэн оцоробун. Киьиргээн эттэххэ, сорох соро5ор хаары тобугунан кэьэбин. Бииргэ уерэммит о5олорбуттан Илья Эверстов Кэбээйигэ нэьилиэк баьылыгынан, Майя Тааттатаа5ы культура управлениетын сурун улэьитинэн, Айта Ньурбатаа5ы улуус культура5а киинин уус-уран салайааччытынан, Проня «Сахаполиграфия» тутаах улэьитинэн, Света Егорова Саха республикатын ис дьыала5а министерствотыгар улэлииллэрин билэбин.

Колледж, чахчы да5аны практик быьыытынан куустээх специалистары уерэтэн таьаарар эбит. Уонна биир оскуола, биир методика кууьэ эмиэ улаханнык биллэр. Ольга Аполлоновна5а уерэммит о5олор атын кэмнэргэ уерэммит да буолларбыт бары биир тылтан ейдеьебут Ол холобурунан мин кэлицци кэмцэ Охлопков Женялыын угус тэрээьиннэри оцорон кэллибит.

16 сыллаа5ыта кыьыл водолазкалаах, джинсы сарапааннаах колледж бары кэриэтэ кэнсиэрдэригэр ыытааччы быьыытынан тахсан кэлэр, «Серебряные фанфары» номинация хаьаайына, Культура министерствотын стипендиата Екатерина Спиридонова – билигин Россия суруналыыстарын чилиэнэ, радио диктора, «Умнуллубат тугэн» радио-биэрии автора Екатерина Гаврильева инники былааным угус.

Ытык-мааны Учууталларбар Ольга Аполлоновна Стручкова5а, Изабелла Гаврильевна Белолюбская5а, Сардана Николаевна Федорова5а, Ольга Никитична Андреева5а, Анна Егоровна Скрыбыкина5а, Антон Бонсенович Те 1996 сыллааххха Культура уонна Искусство Колледжын «ОСКС» салаатын бутэрбит бары студеннар ааттарыттан егурук-тегурук сугуруйэбин, нарын наскыйабын, истиц махталбын тиэрдэбин. Лабаа5ыт лаглайдын, силискит чицээтин, остуоруйа дойдуланыц, олоцхо олохтонун! Тереебут норуоккут сайдарын туьугар кэскиллээх кылааккыт чэчирии сайыннын!

Екатерина Николаевна Гаврильева

Россия суруналыыстарын чилиэнэ,

«Сахалыы Виктория» радио диктора,

«Умнуллубат тугэн» радио-биэрии автора.

1996 сыл выпускницата

«Благодарна родному колледжу…»

В наше время культура и искусство прочно вошли в жизнь каждого человека, как форма познания жизни и источник эстетического наслаждения. И именно являясь студенткой и выпускницей колледжа, я познала это прекрасный мир творчества. Мир требовательный, мир манящий, мир светлый и интересный.

Профессия режиссера в наше время манит всех, кого-то чисто творчески, кого-то чисто финансово. Но не все понимают, что это очень жестокая профессия, которая не терпит фальши, суеты, поверхностности. Это путь по лезвию бритвы.

Прежде всего – ответственность. Этому меня воспитывали и учили мои преподаватели, сегодня я с благодарностью вспоминаю преподавателей родного колледжа и яркую студенческую жизнь, которая состояла из калейдоскопа ярких эмоций и чувств, событий и дней. Я благодарна за уроки Зинаиде Прокопьевне Тойтоновой, Анастасии Николаевне Габышевой, Антону Бонсеновичу Тё, Сардане Николаевне Федоровой, Марии Маркеловне Михайловой, Галине Ивановне Карасевой. Лично хочу поблагодарить Ольгу Аполлоновну Стручкову, за помощь и поддержку в первых шагах профессиональной деятельности режиссера.

Ни одно культурное мероприятие в нашем городе не проходит без участия студентов и преподавателей нашего колледже. Я знаю, что они и сейчас живут очень насыщенной, богатой событиями жизнью. Все им по плечу только благодаря содружеству, сотворчеству «студент + преподаватель».

Наши преподаватели всегда помогали нам преодолевать повседневные трудности и добиваться результатов. Они учили нас терпению, выдержке и трудолюбию. Роль колледжа в моей судьбе трудно переоценить здесь я получила знание, навыки и умения. Колледж стала стартовой площадкой для поступления в ВУЗ и успешного окончания его.

За 75 лет существования колледж выпустил талантливых специалистов культуры и искусства, которые сегодня являются мозговым творческим центром и силой всей культуры Республики.

Что могу пожелать родному дому, родным людям? Конечно, процветания, развития, признания и благодарных студентов! Будьте все здоровы мои дорогие преподаватели!

Татьяна Чаранская

отличник культуры РС (Я),

бессменный режиссер-постановщик

интерактивного телевизионного музыкального

конкурса «Сана ырыа»,

идейный автор и режиссер-постановщик

проектов «Люди в погонах», «Стань звездой»

Выпускница 1997 года

«Моему колледжу исполняется 75 лет!»

Как странно это звучит, ведь кажется что он такой молодой, я никогда и не задумывалась, как быстро летят годы, как много поколений актеров, режиссеров, танцоров вышло из стен «моего» колледжа. Пока писала этот текст, я задумалась, оказывается, прошло уже 17 лет, как я впервые переступила порог колледжа.

Я приехала в город сразу после школы с твёрдым намерением поступить в очень популярный тогда Колледж Культуры и Искусства. Так же, как и многие девочки и тогда и сейчас, я с детства мечтала стать артисткой и нигде, кроме этого ССУЗА, получить диплом артистки я не могла (мне так казалось). Как много было красивых, талантливых ребят и девчонок, как все рвались стать студентами, и я немного испугалась, ведь все умели петь, красиво танцевать, а одна девочка так ярко и интересно читала басню Крылова… Мне было очень страшно, у меня не было ни костюма для танца, ни песни готовой, ни басню я так хорошо не читала. Но, как бы то ни было, я прошла все экзамены и поступила на режиссёрское отделение ККиИ, под кураторством Галины Ивановны Карасёвой.

Сейчас мне кажется, что нам было очень легко учиться, ведь молодые на трудности не обращают внимания. У нас, как и у всех студентов, не было денег, часто на столе не было и хлеба, но мы не обращали внимания на столь незначительные факты, приходили на учёбу, и забывали обо всём. Конечно, не всё наверно было так гладко, как сейчас мне кажется, и в учёбе были трудности, а Гальванна (мы так её называли), когда злилась, была такая страшная, что хотелось забиться в угол и исчезнуть. Сейчас смешно об этом вспоминать, но тогда это было нечто. Когда мы заканчивали колледж, нас было 11- 10 девчонок и один мальчик-Андрей Руфов. Он был любимцем всех и вся, смешной и обаятельный, мог прийти на экзамен совершенно не готовым и получить пятёрку. С тех пор прошло целых 17 лет, но я уверена, что каждый из нас не забыл то, чему нас учили. И даже сейчас среди ночи каждый из нас сможет сказать, что КУЛЬТУРА-ЭТО СОВОКУПНОСТЬ МОРАЛЬНЫХ И МАТЕРИАЛЬНЫХ ЦЕННОСТЕЙ ЧЕЛОВЕЧЕСТВА, СОЗДАННЫХ И СОЗДАВАЕМЫХ ЧЕЛОВЕЧЕСТВОМ (из лекции А.Б.Тё).

До нас Гальванна выпустила самый звёздный курс, и она всегда ставила нам их в пример, в этом курсе были Саргылана Сыва, Иван Кривогрницын, Коля Ермолаев и конечно, как и любой учитель, она ими очень гордилась. Гальванна рассказывала нам о спектаклях, которые они ставили, о песнях, которые они сочиняли, и я часто думала, сможем ли мы так? Но ведь мы смогли! Сейчас наш курс может похвастаться своими достижениями, у нас есть заслуженная артистка РС(Я), Венера Никитина, артистка Нюрбинского Драмтеатра, несколько отличников культуры РС(Я)…Гальванна привила нам дух победы, у нас был интерес ко всему, мы старались быть лучшими во всём! Сейчас мне кажется, что ни в одном из ВУЗов я не получила столько знаний, столько опыта, сколько я получила за три года, проведённые в колледже. Гальванна учила нас не бояться быть смешными, говорить, что хочется, быть открытыми для всего, нас научили быть собой, и это самое главное. Какие слова мне написать, чтобы передать всю мою благодарность преподавателям, директору моего колледжа, легендарной Аграфене Дмитриевне? Наверно нет таких слов, чтобы описать нашу Гальванну, как она учила, как она жила с нами, справлялась с нашими проблемами. Через всю свою жизнь я пронесу мою благодарность к Вам, мои дорогие учителя!

Герасимова Мария Николаевна

Отличник культуры РС(Я),

начальник концертного отдела

Государственного театра Эстрады,

Выпускница 1998

«Махталбыт мунура суох»

Биьиги Культура уонна искусство колледжын «Режиссура театрализованных представлений» салаатыгар 1996-1999сс уерэммиппит. Директорынан Аграфена Дмитриевна Макарова, режиссура5а учууталбыт, кураторбыт Ольга Аполлоновна Стручкова, уьуйааччыларынан Сардана Николаевна Керемясова, Ольга Никитична Андреева, Мария Маркеловна Михайлова, Саргылана Ивановна Сыва-Степанова, Антон Бонсенович Тё, Изабелла Гаврильевна Белолюбская этилэр.

Биьиги курс Кирова 25, билиннитэ Эдэр келуенэ театрыгар уерэммиппит. Уерэхпитин олус себулуур, умсугуйар буоламмыт туун 11, 12 чааска диэри уерэнэр этибит. Ол кэмнэ уорэммит эбиппит улэ5э тулуурга, дьулуурга. Уерэнэр кэммитигэр учугэй бэриниилээх культура улэьитэ буоларга уерэнэр сирбит киэн-куон сыаната, истиэнэтэ элбэх билиини биэрбитэ, биьиэхэ улахан теьуу куус, тирэх буолбута. Уерэхпитин 12 буолан бутэрэн улэлии-хамныы сылдьабыт.

Истинник махтана саныыбыт биьиги туспутугар кыьаллыбыт уьуйааччыларбытыгар. Кинилэр биэрбит киэн билиилэринэн, керуулэринэн, сыраларынан тахсыбыт Сахабыт республикатыгар, культура кэрэ эйгэтигэр улэлиир бииргэ уерэммит однокурсниктарбытынан киэн туттабыт: Григорий Гурьев – Дьокуускай куорат мэриятын иьинэн улэлиир культура уонна духовнай сайдыы управлениятын дьиэ кэргэн сынньаланын киинин директора, СР культуратын туйгуна. Евгений Охлопков – Дьокуускай куорат «Знак качества» ХЭТ генеральнай директора. Валентина Сивцева – ГУ «Арктика» фольклорун специалиьэ, Саха республикатын культуратын туйгуна. Стас Местников – Эстрада театрын администратора. Галина Неустроева (Алексеева) – Мирнай улууьун Сюльдюкэр сынньалан киинин директора, Саха республикатын культуратын туйгуна. Геннадий Гаврильев – Булуу улууьун, Кубэйиндэ сынньалан киинин уус-уран салайааччыта. Алена Семенова – Булуу улууьун, оройоннаа5ы культура киинин специалиьа. Захар Никитин – Мэнэ-Ханалас улууьун культура уонна духовнай сайдыы управлениятын начальнига. Спиридон Григорьев – Д.Ф. Ходулов аатынан норуот айымнньытын киинин директора, СР культуратын туйгуна.

Олох киэн аартыгар уктэннэрбит, улэьит буоларга олук уурбут уерэппит колледжбыт бары уьуйааччыларыгар махталбыт мунура суох.

1999 сыллаах выпуск

«Чудесные годы»

Мы поступили в Якутский Республиканский Колледж Культуры и Искусств в отделение режиссуры театрализованных представлений в 1998 г. Нашим куратором была молодая, энергичная Саргылана Ивановна Степанова. С первых дней учебы она сплотила нас, говорила, что мы все одна семья. С первых же дней знакомства со своими однокурсниками у нас появился коллектив. Мы начали отмечать дни рождения, помогать друг – другу, коллективно ходить в Парк культуры, кино, на колледжевские дискотеки. Первым нашим курсовым мероприятием стало участие в городском конкурсе «Здравствуй зимушка, зима», где мы заняли 1-е место, и с этого дня окрыленные, мы все стали стремиться только к победе. Мы проводили благотворительные утренники, участвовали в Президентской Елке, в конкурсе «Новые имена» и.т.д.

Наши любимые преподаватели по предметам специализации – преданные своей профессии – Личности с большой буквы. Они целеустремленно, систематически работали над тем, чтобы мы стали лучшими работниками сферы культуры, чтобы мы состоялись как личности. Саргылана Ивановна, Ольга Аполлоновна, Мария Маркеловна, Сардана Николаевна работали с нами день и ночь. Бывало, мы ночевали в колледже, у преподавателей, чтобы достичь качественной работы. Наши преподаватели не жалея времени работали над нами чтобы привить в нас преданных своему делу работников. Они направляли нас в различные мероприятия помощниками режиссеров, дикторами, организаторами праздников, чтобы мы со студенческой скамьи практиковались и были готовы в работе в домах культуры.

Учиться в колледже было так интересно, что мы полностью отдавались учебному процессу. В первый год учебы мы занимались на ул. Кирова 25, там было два курса. То есть мы и 4 курс Ольги Аполлоновны. Наши учителя тогда создали такую атмосферу, что мы с курсом Ольги Аполлоновны сдружились и до сих пор поддерживаем связь.

Второй и третий год обучения прошел в самом Колледже. Нашим вторым домом тогда стал зал «Кетлер», где мы кушали беляши, кофе, учились, творили и проводили наши чудесные студенческие годы.

Хочется вспомнить такие моменты: – На первом курсе на экзаменах по сценической речи мы все практически получили «3» и «2», даже была такая оценка «0» без палочки. Все так огорчились, а Саша Бадможапов больше всех огорчился и обещал нам всем с той минуты сильно развивать свою речь и быть лучшим. Действительно тогда он начал усиленную работу над собой, бегал за Сарданой Николаевной, консультировался и стал от имени курса выступать на различных конкурсах по разговорному жанру. Сейчас мы знаем его как одного из лучших дикторов г. Якутска.

С улыбкой на лице вспоминаем Марину Степанову, и ее слова: – Саргылана Ивановна, больше этого не повторится, Леху Михайлова и его миниатюру «Булка», Вилену Саввинову с ролью Зои Космодемьянской, Нюргустана Местникова – как с ним ходили за спонсорством к Аграфене Дмитриевне, как учились танцевать вальс у Стаса Николаевича, Жанну Николаеву снимающую на видеокамере все лучшие моменты курса, Ваню Дмитриева – состоящего на вершине стульев, лучшего актера курса, Машу Курчатову и ее Майкла Джексона, Ани Игнатьеву – лучшую танцовщицу курса, Свету Винокурова, Марианну Владимировну – молодых мам курса, Устю Мешкову с миниатюрой «Лягушка», мою любимую Ольгу Никитичну, которая ругала нас за «Пекаря по неволе», за Шелковского (Маяковского) и.т.д.

Уже 12 лет как мы окончили колледж, но закалка, профессиональные качества, колледжевского воспитание до сих пор в нас. Опыт работы показывает, что истинных работников сферы культуры выпускает только колледж культуры.

Низкий поклон директору ЯККиИ Аграфене Дмитриевне, всем нашим преподавателям за знания, которые вы нам дали. Желаю вам дальнейших творческих успехов, здоровья, счастья и процветания!

Н.В. Матвеева Отличник по молодежной политике РС (Я), Отличник культуры РС (Я),заместитель начальника Управления культуры МО «Нюрбинский улус». Выпускница 2001года

«Культура колледжыгар ус сыл уорэммит кэмнэрбиттэн ахтыы»

Мин ойдуурбунэн, 2000 сыллаахха «ПТПиЭП» салаатыгар барыта 90-ча о5о туттарсыбыппыт. Олортон 19-с о5о устудьуон урдук аатын сукпуппут. Ол кэмнэри олус учугэйдик ахтабын, олус кэрдээх-нардаах норуот быьыылаах этибит.

Учууталбыт Стручкова Ольга Аполлоновна консультациялар бастакы куннэриттэн биьигини уорэтэн-такайан барбыта.

Бастакы курска, оскуоланы бастакы бутэрбит сылбыт буолан, дьиэбититтэн эр тэйбэтэх дьон, дьиэбит ахтыл5ана баьыйар этэ, куутуулээх сайынны каникул са5аланарын куутэрбит.

Ахтыл5аннаах дойдубутугар тиийэн баран дьэ эйдээбутум, бииргэ уэрэнэр о5олорбор, учууталларбар олус убаммыппын. Куьун бары да5аны олус да5аны ахтыьан кэрсубуппут, уэруубут-кэтуубут сур этэ.

Иккис курстан ким туохха дьо5урдаа5а, уэрэнэр кыахтаа5а костон барбыта. Сорох сорохторбут кыаммакка дьиэлииргэ куьэллибиттэрэ.

Курспут олус тумсуулээх этэ. Ол барыта учууталбыт учугэй кордоруулээх улэтэ буолар.

Колледжпыт оло5о куостуу оргуйара, киэьээ хойукка дылы уорэнэллэрэ, туунну репетиция кытары буолара. Республиканскай таьымнаах элбэх мероприятия5а, сыл аайы буолар ыьыахтарга Ус-хатынна тиийэн са5аланыа5ыттан бутуор диэри  кыттарбыт.

Уьус курска 14 о5о буолан хаалбыппыт. Бу сыл группабыт о5олоро Челябинскайга, Мирнэйгэ баран конкурстарга кыттан Гран-при ылан хай5ал бо5о буолбуппут. Бэйэ бэйэбитин учугэйдик билсэн коллективпыт эссэ бэ5эргээбутэ, бэйэ-бэйэбитин эйэнсэн, кэмэлэсуьэн уэрэхпитин тумуктуур биэтэкпитигэр чугаьаабыппыт. Эйбутун-санаабытын тутан уэрэхпитигэр бары наьаа кыьаллар буолбуппут. Учууталбытын «Мама» диэн ааттыыр буолбуппут, ол курдук киниэхэ куускэ ылларбыппыт.

Колледжпытын ситиьиилээхтик бутэрэн  баран бары 100% урдук уорэххэ киирбиппит. Ол онно учууталбыт-«мамабыт» Ольга Аполлоновна улахан энэлээх.

Билигин ырыналаан кэрдэххэ, бары олохпутугар миэстэбитин булан сэбулуур идэбитинэн миэстэ булан улэлии-хамсыы сылдьабыт. Курспут о5олорун кытта куруук билсэбит, кэрсуьэбит. Биhиги курспут биир киэн туттар киhибит Михаил Степанов Санкт-Петербургскайдаа5ы культура университетын бутэрэн, ииппит-уорэппит кафедратыгар учууталларын кытары тэннэ улэлии сылдьар. Онон биhиги курс о5олоро киэн туттабыт.

2011-сылга Учууталбыт орогойдоох убулуойун бэлиэтээбиппит, киниэхэ хас да колуонэ уорэппит о5олоро ынырыллан кэлбиттэрэ э5эрдэлии. Бары кэлуэнэ о5олоро махтал тыллара кини дьиннээх Учуутал буоларын туоьулууллара. Ити буолла5а, учуутал дьоло.

Ноговицын Степан Елисеевич

Амма улууhун салалтатын сурун специалиhа

2003 сыл выпускнига

«Я и колледж»

Личность человека формируется из ярких моментов жизни. События, которые происходят с нами, кирпичиками складываются в характер. Иначе говоря, мы есть то, что с нами происходит и проходит. Самые яркие воспоминания, которые меняют нашу судьбу и в значительной степени влияют на качества, происходят в юности. В колледж я пришел уже не таким юным, за плечами была учеба в педагогическом училище. Работа на различных предприятиях. Т.е. в колледж культуры пришел взрослый человек с конкретной целью и установкой. А вышел через три с половиной года человек с душой наивного мальчишки. За стенами дома на П-Алексеева 49/1 ежедневно молодые люди искали ответы на вопросы преподавателей, мастеров. Вопросы простые и глобальные, такие вопросы принято считать риторическими: Что такое любовь? Чему верить? Для чего мы живем? …мы искали ответы в себе, друг у друга, в книгах, в советах близких, старших. Ответы, которые мы находили, рождали новые вопросы. Любопытство и жажда знаний молодит душу. Каждый год из стен колледжа вылетают юные открытые души искателей. Самые яркие моменты из которых сложен Я сегодня, связаны с колледжем, который для меня, как и для других моих сокурсников стал родным домом.

Михаил Иванович Эверстов

режиссер новостей ВГТРК «Саха»

Выпускник 2004года

«Олохпутугар олук уурбут – Колледж»

2002 сыллаахха сана оскуоланы бутэрэн культура эйгэтигэр чугаспын диэн санааттан сиэттэрэн угус ыччат Сахабыт Сирин араас улуустарыттан туттарсан себулуур хайысхабытынан устудьуон билетын тутан уерэхпитин са5алаабыппыт.

Биьиги «Режиссура театрализованных представлений и эстрадных программ» отделения5а 10 буолан уерэмиппит.

Колледжка уерэнэр кэмнэрбитигэр биьиги элбэх куорат иьинээ5и, республикатаа5ы араас хабааннаах дьаьалларга кыттыыны ылан теоритически уерэппит дисциплиналарбытын практика5а барары ситиьэн уерэхпититин ессе чопчулаан, бэйэбит преподавателлэрбитин кытары тэннэ ыьыахтары, кэнциэрдэри, уеруулээх тугэннэри тэрийии улэни ыытан илэ харахпытынан культура улэтин ымпыгын-чымпыгын билэн, бииргэ тутуспутунан сэргэхтик эйгэбитин сиьилии чинчийэрбит.

Олус чугастык биьигини инники идэбитин баьылыырга уьуйбут, угус элбэх дьарыктары ыыппыт, бастакы кураторбыт Мария Маркеловна Михайлова, режиссура5а уорэппит Ольга Аполлоновна Стручкова, тыл маастарыстыбатыгар Сардаана Николаевна Федорова, Саргылана Ивановна Степанова, сценарыйы суруйууга Антон Бонсенович Те уонна бука бары колледж коллектива ейбутугэр-санаабытыгар сенен хаалбыт санаалар кэриэтэ учугэй умнуллубат ейдебулу хаалларбыттарыгар, инники олоххо бэлэмнээх, учугэй специалист гынан иитэн таьаарбыттарыгар, тус бэйэбит истин санаа киэнин тухары сеьургэстээн туран махтанабыт! Ессе да5аны айа-тута турун! Элбэх махталлаах устудьуоннары, выпускниктары кеччех гынан кетунэн улэ5ин хамнаскыт таьаарыылаах буоллун, кытаанах доруобуйаны, тус олоххутугар бары учугэйи!

Тапталлаах колледжпыт ессе да иннин диэки сайдыы суолун устун дабайа тур! Убулуейгунэн!!!

• П.Е. Гуляев – «Айыллаан» Сынньалан Киин директора, Чурапчы улууьун Чурапчы нэьилиэгэ.

• Г.Г. Лыткин – «Айылгы» Культура уонна Духуобунас Киинин звукостудия сэбиэдиссэйэ, анаржировщик, Чурапчы улууьун Чурапчы нэьилиэгэ.

• А.П. Ходулов – Саха АССР уонна РСФСР народнай артыыьа П.М. Решетников аатынан Чурапчытаа5ы народнай театр режиссера, артыыс, Чурапчы улууьун, Чурапчы нэьилиэгэ.

• А.А. Горохов – Саха Эстрадатыгар туспа суоллаах-иистээх ырыаьыта, Дьокуускай куорат.2005 сыллаа5ы выпускниктара

«Кузница талантов»

Прошло ровно 10 лет, как я впервые переступил порог Якутского колледжа культуры и искусств. В 2002 году я закончил 1 Жемконскую среднюю школу и по совету директора местного ДК «Сарыал» Хангаласского улуса решил подать документы в колледж, но в силу некоторых обстоятельств не смог попасть на вступительные экзамены. На следующий год, я целенаправленно сдал документы только в Якутский колледж культуры и искусств, как я помню в личных делах абитуриентов у меня лежали оригиналы вступительных документов, а расписка, выдаваемая в приемной аудитории – была под №2.

С этой маленькой, но памятной бумаги начинается мое увлекательное приключение в мир, где царят фантазия, творчество, искусство и строгая дисциплина. Колледж – это действительно целый мир. Мир со своими правилами, законами, народностями в виде студентов отделений и государствами в виде кафедр. Каждое государство – воспитывает и направляет народ по-своему.

И так, государство под названием «Постановка театрализованных представлений». Странное, непонятное и удивительное место для тех, кто незнаком с кухней колледжа, тут тебе и девушка, ползающая по коридору изображающая кошку, тут тебе и змея норовящая укусить, и бык, заслонивший дорогу, и медведь, дико рычащий от голода. На первый взгляд – зоопарк с террариумом и аквариумом.

На первом курсе куратором была отличник культуры Республики Саха (Якутия) Андреева Ольга Никитична, а мастером-педагогом был отличник культуры Республики Саха (Якутия) Григорьев Спиридон Спиридонович. Первый курс на кафедре «Постановка театрализованных представлений» мы в шутку назвали «естественный отсев», за один год учебного процесса многие наши однокурсники не выдержали нагрузки.

Курс, если так посудить, был интернациональным.

Например, Фазульянов Евгений «Фаза» (так мы его звали) наполовину татарин, всегда пользовался любимым выражением: «Фаза сказал, Фаза сделал», и оправдывал его, ведь «Фаза» был ответственным и справедливым старостой группы. С нами закончил Шкулев Сергей – на одну треть кореец, один из самых рассудительных и логичных студентов, как полагает подобным студентам, вскоре окончил юридическое отделение филиала Байкальского государственного университета экономики и права. Сергея всегда приводило в заблуждение и даже порой, в бешенство непредсказуемые и непонятные действия другого однокурсника, Андрея Адамова. Андрея в силу его образного и «иносказательного» мышления никто не понимал, и не догадывался, что творится у него в голове. После колледжа он окончил Московский государственный университет культуры и искусств. Также, у нас на курсе был и бурят – Васька Зырянов, человек с «небывалой» харизмой, веселый, с прекрасным чувством юмора, умеющий посмеяться над друзьями и чуть-чуть над собой. В данное время Васька является одним из самых ярких шоуменов Якутска. Представителем славянской национальности выступал Макс Кузьминых по-простому Кузя разносторонне творческий человек и танцует, и поет, и стихи на ходу сочинит, на аккордеоне, гитаре и фортепьяно любую мелодию на слух сыграет – в общем, веселый паренек. Сейчас дарит свой талант Москвичам. Я же, наполовину тувинец, а зовут меня Айдыс, ничем особым не отличался, всегда пытался прислушаться к наставникам и благодаря этому успешно, без особых усилий окончил СПбГУКиИ, кафедру «Режиссура театрализованных представлений и праздников».

Прекрасная половина нашего курса – действительно прекрасна. Может, потому что их у нас было «мало», или потому что, они слишком прекрасны, старались их от всего оберегать. За девушек старались лесть на амбразуру. Помню, как-то поставили эстрадный номер «Арбат», на предвыборную компанию. Реквизита, бутафорий, костюма, фанеры 3х4 метра и АККОРДЕОНА Кузи было много. Декабрь месяц, 40 градусов морозу группа из девяти парней тащат из Саха театра в сторону Петра-Алексеева 49/1: два мешка костюма, две парты, две ширмы, фанеру, гитару и аккордеон. От холода пальцы скукожились в кулак, руки от тяжести онемели, нос и щеки мгновенно превратились в бело-матовый цвет, сопровождаемый нервным тиком Кокорева Гриши. Гриша из всех ребят курса был – «аккуратистом». Вечно идеально поглаженные брюки, правильно причесанные волосы и аккуратно сложенные вещи на учебной парте, все это Гриша. Друг Гриши Гоша – стройный, светлый, позитивный взгляд на будущее сопровождают его всегда, вечно подшучивающий над Мишей Васильевым, ныне Лукачевским знаменитым клипмейкером, режиссером игрового кино Республики. Если память не даст соврать, то наш выпуск закончили на 50% с красными дипломами и, как полагает всем выпускным курсам Ольги Аполлоновны 100% дальнейшим поступлением в ВУЗы Якутии, Дальневосточного региона и центральной России. А разве это не показатель воспитательного и педагогического профессионализма нашего учителя?..

С первых дней учебы в нас воспитывали трудолюбие и преданность своей профессии, сегодня мы понимаем подлинность и справедливость, мудрость и искренность этих слов.

В 2003 году нас отправили на межрегиональный конкурс чтецов в город Иркутск, репетировала с нами замечательный педагог Отличник культуры Республики Саха (Якутия) Федорова Сардана Николаевна. Только благодаря упорной муштровки Сарданы Николаевны и ее тренингам мы завоевали Гран-при конкурса.

На втором курсе в 2005 году нам предложили вторую поездку в город Челябинск на Всероссийский фестиваль игрового творчество среди студентов ССУЗов «ЧиЖиК – 2005». Конечно, «предложили» – это сказано сильно, точнее будет «вылетаете ровно через месяц», – сказала заслуженный работник культуры Республики Саха (Якутия), заведующая кафедрой «Режиссура» Стручкова Ольга Аполлоновна. Естественно мы притворились, что огорчились пропуском учебных занятий на целую неделю, но истинный внутренний монолог говорил другое «Ура! Летим еще!». И понеслись репетиционные дни.

Честно говоря, это была изнурительная и в тоже время интересная работа с раннего утра до поздней ночи, без выходных. Помню, как за два дня до вылета, мы вспомнили, что не был готов танец необходимый для сюжета, а точнее задание было дано нам месяц назад, развести танец, буквально было сказано так: «Биир ункууну сатаан туруорбатаххына сылдьыаххыт эбээт!», но мы его успешно провалили. Ольга Аполлоновна на следующий день вызвонила нашего преподавателя по танцу отличника культуры РС(Я) Светлану Тимофеевну Степанову.

И так, 10 утра, воскресный день, все спят, мы стоим в чешках и трико в «паркетном» зале, ждем… В назначенное время пришла Светлана Тимофеевна, за ней Ольга Аполлоновна. Ольга Аполлоновна выразила свое недовольство нашим безалаберным отношением к поставленным задачам и объяснила наше проваленное задание Светлане Тимофеевне. Примерно в 10.30 утра зазвучала музыка и началась репетиция. К четырем вечера Светлана Тимофеевна вспомнила, что мы танцуем без перерыва уже шестой час. «Так, перерыв 15 минут» сказала она и вышла из танцевального зала. Мышцы болели, пот ручьем, хотелось снять руки и ноги встряхнуть их и повесить. Через 15 минут был слышен голос: «Сначала танца еще раз, и-и раз, два, три, четыре…» В одиннадцать ночи от нас осталось только желание репетировать, а сил – не было. И только, тогда Светлана Тимофеевна нас отпустила. Возвращаясь домой, как всегда пешим способом, я думал, насколько преданными, фанатичными бывают люди. Видел в глазах родных учителей влюбленность в свою профессию, ведь это была непросто репетиция, а целый жизненный урок. Впервые у меня была приятная усталость, никогда в жизни дрожь в коленях, боль в руках и ногах не приносили такого удовольствия.

Слетали на фестиваль результативно, завоевали Гран-при по жанрам «монопрограмма» и «игра-спектакль», руководителем ездила отличник культуры РС (Я) Степанова Саргылана Ивановна. По прилету встречали нас в колледже, как местных героев, все нас поздравляли, но каждый участник поездки понимал, что истинная заслуга лежала на плечах педагогов-героев, которые репетировали не жалея ни сил, ни нервов и собственного времени. Грандиозная, колоссальная работа была проделана ими, вот что значит сделать «конфетку» со вкусной начинкой.

Благодаря поддержке, пониманию нашего любимого директора Аграфены Дмитриевны Макаровой наш курс («…может потому, что Аграфена Дмитриевна любит парней. А нас на курсе было 9 парней. И какие парни?.. «И чтец, и жнец, и на дуде игрец») за три года учебы участвовали в конкурсах и фестивалях в трех городах России: Иркутск, Челябинск, Хабаровск.

На четвертом курсе наступила пора общей курсовой выпускной квалификационной работы эстрадного дивертисмента «Переулок надежд». Каждый день репетиций – это как жизненное напутствие, подготовка к реальной и суровой жизни. Ольга Аполлоновна воспитывала в нас не только режиссеров и организаторов, но и прежде всего личностей, к каждому имела свой «ключик», свой индивидуальный подход, учила планировать не только мероприятие, но и всю жизнь. «Режиссура нужна всегда и везде» – это правда, которая воспринимается и проецируется в каждой судьбе ее благодарного выпускника.

Черноградский А.Е.

Выпускник 2011 года Санкт-Петербургского

государственного университета культуры и искусств,

преподаватель специальных дисциплин

ГБОУ СПО «Якутский колледж культуры и искусств»,

Выпускник 2006 года

«Родной колледж – родной дом»

Родной Колледж. Как это было давно и в то же время совсем недавно. Три замечательных, творческих, веселых и в то же время сложных студенческих года пролетели не заметно, но они оставили в нашей жизни самые лучшие воспоминания.

Наш курс поступил в 2004 году на отделение «Постановка театрализованных представлений». Тогда еще не все понимали « Для чего?», «Почему?» и «Зачем?» мы хотим здесь учиться, а о дальнейшей профессии почти ничего не знали. Маленькие птенчики, «Дуньки и Федьки» с открытыми сердцами и каждый со своей мечтой.

Именно такими нас встретила и приняла наша любимая Саргылана Ивановна Степанова. Наш педагог, наш друг, наставник. С первых дней она вела нас, переживала за каждого, ругала, ценила и учила нас работать, работать в коллективе. Наверное, это было не просто. Наш курс был какой-то дикий, своенравный, необузданный, характерный и не всегда это шло в правильное русло, а она направляла. Хотя быть у руля большого и не всегда управляемого корабля очень не просто. Но она была не совсем одна. С ней рядом и с нами тоже была целая команда из замечательных педагогов и людей. Ольга Аполлоновна, заведующая нашей кафедрой, которую мы жутко боялись, робели, бледнели, но уважали и прислушивались к ней. Мария Маркеловна, педагог по пластике, которая старалась из дерева сделать что-то пластичное, изящное, органичное. Сардана Николаевна, педагог по речи, вливала в нас красоту голоса, звуков, языка. Ольга Никитична, педагог по драматургии и истории театра, упорно заставляла нас читать, думать, мыслить.

И вот, спустя уже пять лет после окончания Колледжа, наш курс разлетелся кто куда, из не опытных, взбалмошных студентов, из «Дунек» и «Федек» превратились во взрослых, профессиональных людей. И каждый из нас несет в себе все те уроки и знания, что в нас вложили талантливые, сильные педагоги. Это школа не только в профессии, но и по жизни. Нам есть чем гордиться, есть к чему стремиться и с кого брать пример. Сейчас мы уже твердо можем сказать, что мы умеем работать, умеем быть ответственными, умеем думать.

Долгие Лета Колледжу Культуры и Искусств.

С открытым сердцем и любовью, благодарностью и уважением!

Выпускники 2007.

«Дьикти кестуу»

БиЬиги икки тыыЬыынча алта сыллаахха оскуоланы бутэрэн, киЬи хара буолаары Дьокуускайдаа5ы культура уонна искусства колледжыгар «Постановка театрализованных представлений» салаа5а уон то5ус буолан туттарсан киирбиппит. Биэс кыыс уонна уон ту8рт уол этибит. Хомойуох иЬин сорохторбут уерэхтэрин сал5аабатахтара. КиЬи аймахха «уон ус» диэн сыыппараны куЬа5ан сыыппаранан аа5аллар, ол эбэтэр ньууччалыы эттэххэ «чертова дюжина» диэннэр хайдах эрэ дьиксинэллэр. Онтон биЬиги курспутугар «уон ус» сыыппара наЬаа улахан суолталаах уонна дьикти кестуу буолар. БиЬиэхэ Ольга Аполлоновна Стручкова маастардаабытыттан биЬиги олус диэн киэн туттабыт. Кини биЬиэхэ биэрбит билиитин улэбитигэр эрэ буолбакка, олохпутугар-дьаЬахпытыгар куруук туттабыт. Ольга Аполлоновна субэтэ-амата олох бары кестуулэрин, ыраа5ы-киэци хабар, еруу куус-кеме буолар. УЬуну киэци кэпсээбэккэ, биЬиэхэ уон ус сыыппара туох суолталаа5ын ырытыах. Ол курдук курспутугар уон ус буолан хаалбыппыт. Ус сыл тухары бииргэ тереебуттэр курдук, биир тыынынан, биир санаанан олорбуппут.

Уерэхпит тумугунэн «Итэ5эл эрэ тоцмотун» Николай Лугинов «Кустук» уонна «Суор» диэн кэпсээннэригэр оло5урбут метафора-спектакль буолбута. Икки сыл кэриэтэ бэлэмнэнэн, ис дууьабытыттан кыЬаллан, оруолларбытын чочуйан, сурдээх куустээх улэни, ахсынньы ый уон ус кунугэр О5о дыбырыаЬын дьиэтигэр керееччу дьуулугэр таьаарбыппыт. Испиктээкилбит тумугэр Николай Алексеевич Лугинов бэйэтэ сыана кэтэ5эр тахсан бука барыбытыгар махталын биллэрбитэ, илии тутуспута. «Мин хаЬан эдэр о5олор кэпсээмммин маннык дирицник, чугастык ылыныахтара уонна итэ5этиилээхтик оонньуохтара дии санаабат этим», – диэн тылларынан биЬиэхэ эбии куус-уох укпута. «Миигин кытары Кэбээйи улууЬугар убулуойнэй мероприятияларбар кытта барсыаххыт дуо?» – диэбитигэр, «Директорбыт к8цуллээтэ5инэ эрэ», – диир дьон буоллубут. Ахсынньы ый аам-даам тымныытын ортото буолан сессиябыт бу ыган кэлбитэ. Хата биЬиги тапталлаах киЬибит, колледжпыт директэрэ Аграфена Дмитриевна кецуллээн, Кэбээйигэ барар дьоллоох буолбуппут. Бу манан биЬиги улэбит тумуктэммэтэ5э. Иккис кунугэр Саха театырын сценатыгар оонньообуппут. Дьицнээх сыына5а оонньуур чиэс киЬи аайы бэриллибэтин билэн, туох баар санаабытын тумэн, олус кыЬаллан оонньообуппут. Улахан махталы биллэриэхпит этэ биЬигини ииппит, эрчийбит дьоммутугар, Ольга Аполлоновна5а уонна Саха 8р8спуубулукэтин утуолээх артыыЬыгар Петр Николаевич Баснаевка, ону таЬынан Сардана Николаевна Федорова5а, Мария Маркеловна Михайлова5а, Саргылана Владимировна Иванова5а, Антон Бонсенович Тё, Ольга Никитична Андреева5а, Владимир Муликович Сивцевка.

Ахсынньы ый томороон тымныытыгар, тымныыны тымныы дьиэбэккэ Николай Алексеевич Лугинов тереебут дойдутугар, ыраах Кэбээйи улууьугар гастроллуу барбыппыт. Махтаныахпыт этэ Былатыан Ойуунускай аатынын Саха академическай театрын директорыгар Анатолий Павлович Николаевка, кини бэйэтин автобуЬунан тиэйэн, бэйэтэ бензиннээн, биЬиэхэ испиктээкилгэ кэтиллэр хаатыцкалары уларсан, аЬатан-сиэтэн, хас биирдиибитигэр дугда-хахха буолбута. Онно сылдьын хас да беьуелэги кэрийэн испиктээкилбитин Кэбээйи улууЬун дьонугар-сэргэтигэр к8рд8рбуппут. Николай Алексеевич биир дойдулаахтара сурдээ5ин диэн астыммыттара, сэргээбиттэрэ. Анна Николаевна Васильева диэн Арассыыйа уонна Саха сирин утуелээх учуутала, Кэбээйи бочуоттаах гражданина, учууталлар учууталлара биЬиги испиктээкилбитин керен баран бу курдук тыллары эппиттэн биЬиги олус уерэбит «Мин олохпор иккитэ уйул5ам хамсаабыта, Андрей Саввич «Харыан хампа куех кытылын» керен баран уонна бу эЬиги «Итэ5эл эрэ тоцмотун» диэн испиктээкилгититтэн».

Онтон саас бары димпломнай улэлэрбитин суруйан, паапкаларбытын онортоон баран, испиктээкилбитин сергутэн Былатыан Ойуунускай аатынан саха театырыгар икки кун устата дьоллоох Дьокуускай куорат олохтоохторугар к8рд8рбуппут. Ону тэцэ куорат эркин сытар беьуелэктэри кэрийэ суурбуппут. Нам, Ханалас улуустарыгар тиийэн испиктээкилбитин улэьит, сытыары сымна5ас майгылаах тыа олохтоохторугар кердербуппут.

Ыам ыйын бутуутэ киэн Арассыыйа кырдьа5ас куораттарын биирдэстэригэр, Казань куоракка «Науруз» ол эбэтэр саахалыы тылбаастаатахха «Сана кун» диэн туурк омуктар икки ардыларыгар ыытыллар профессиональнай театральнай фестивальга тэриммиппит. Бутун Арассыыйа устун алта кун тухары, сири-дойдуну керен, «уон уЬус» нуемэрдээх вагонунан айаннаан, аатырбыт Татарстан ересбуубулукэтин киин куоратыгар тиийэн кэлбиппит. Фестиваль чэрчитинэн сурдээх таЬымнаах, урдук тэрээЬиннээх мероприятиялар ааспыттара. Фестиваль барыта ус кун устата Казань куорат бары театырдарынан ыытыллыбыта. БиЬиги бэс ыйын уон ус кунугэр, Татарстан ереспуубулукэтин нуучча драматическай театырыгар, бэйэбит испиктээкилбитин урдук дьуулгэ таЬаарбыппыт. Фестивальга ынырыллан кэлбиттэр этэ Израиль, Азербайджан, Туркменистан, Таджикистан, Казахстан, Узбекистан, Санк-Петербург, Москва куорат биллэр режиссердара, театральнай критиктара. ТеЬе да саха омук уран тылын билбэтэллэр, керееччубут олус диэн астыммыта, испиктээкилбит хамсаныыга-имсэниигэ оло5урбут буолан урдук сыанабылы ылбыта. БиЬиги бэйэбит да5аны атын омук дьонун тылын еьун истэн, кинилэр омук быЬыытынан ураты культуураларын керен бэйэбиттигэр сурдээх суолталаах уонна наадалаах билиини-керууну ылбыппытыттан киэн тутттабыт. Жюри председателя РАТИ профессора Елена Степанова: «Очень похвально, что в Якутском колледже бережно сохраняют метод студийного воспитания и обучения в режиссерской специализации. Это видно в работе студентов: уникальная ансамблевость группы, высокая сценическая культура, чувство партнерства, актерская органика, выразительная пластика. За это вам мой поклон до земли, Ольга Аполлоновна», – диэн эппитэ. БиЬиги улэбит урдук сыанабылы ылан, у8руу б858 буолан, Аграфена Дмитриевна5а араапардаабыппыт.

Дьэ, бу курдук, биЬиэхэ «уон ус» сыыппара урдук суолталаах. Олохпут саамай кэрэ кестуулэрэ, эдэр сааспыт, колледжка уерэммит сылларбыт «уон ус» сыыппыранан арыалламмыттара. Кырдьыга да5аны, испиктээкэлбит уон устэ тахсыбыта, уон уЬус вагонунан Казанца айаннаабыппыт, испиктээкилбит ахсынньы уон уЬус кунугэр кун сирин к8рбутэ, бэс ыйын уон уЬугэр «Сана кун» туурк омуктар икки ардыларынан ыытыллар уон уьус театральнай фестивальга испиктээкилбитин урдук дьуулгэ тааьаарбыппыт, уопсайа испиктээкилбит уон устэ араас сыаналарынан онньоммута, уонна бэйэбит уон ус буолан колледжы бутэрбиппит. Бу барыта биЬиги саннабытыгар миэнэ5э буолбата5а буолуо, арааЬа «уон ус» сыыппара биьиги курс ча5ылхай сулуьа, арыаллыыр аанньалбыт бэлиэтэ, режиссерскай термининэн эттэххэ олохпут «сквозной хода». Угуспутугэр колледжы бутэрбиппит да кэннэ «уон ус» сыыппара олохпут аргыьа буола турар.

Тугэнинэн туЬанан, бары Колледж уучууталларын, устудьуоннарын ерегейдеех убулуейунэн э5эрдэлиибит. Ба5арабыт эЬиэхэ барыгытыгар саха алмааЬынныы кытаанах доруобуйаны, улэ5итигэр-уерэхххитигэр урдуктэн-урдук ситиЬиилэри, дьолу-саргыны. Дом!

Евгений Ефимов

Студент третьего курса «СКД-09» ФИБТиМК

ФГБОУ ВПО «Арктический государственный институт искусств и культуры»

выпускник 2009 года